Chuyên gia lo ngại tín dụng đen nở rộ ăn theo sự phát triển công nghệ thông tin

Tín dụng đen đang nở rộ, tiềm ẩn nhiều mối nguy ngại. Ảnh minh họa: Internet

Trao đổi tại Diễn đàn chuyên đề Thị trường vốn – tài chính ngày 21/8, các chuyên gia nhận định hiện nay tín đụng đen đang nở rộ.

Chỉ cần tìm kiếm cụm từ “cho vay vốn” trên Internet sẽ ra 20 triệu kết quả. Thị trường có nhiều loại hình cho vay, nhưng chi phí sử dụng tương đối cao. Có những doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí có tới 60% tổng vốn sản xuất kinh doanh là vốn từ tín dụng đen.

Về nguyên nhân, ông Hà Huy Tuấn, Phó Chủ tịch Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng đó là do quỹ tín dụng đen tồn tại theo nhu cầu của người dân, vay theo hình thức này khá nhanh gọn, không vướng điều kiện chặt chẽ như của ngân hàng.

Một nguyên nhân nữa là trong thời gian vừa qua, sự phát triển của CNTT khiến cho cách tiếp cận trực tiếp giữa bên có nhu cầu vay và cho vay càng trở nên thuận tiện. Ngoài ra, người dân không muốn gửi ngân hàng vì cho vay bên ngoài lãi suất cao hơn.

Tuy nhiên, ông Hà Huy Tuấn nhận đinh rằng quỹ tín dụng đen không phải xấu, vấn đề là phải suy nghĩ về giải pháp.

Ông Tuấn cho rằng có hai cách tiếp cận với tình trạng này, đó là làm sao hợp thức hoá được, cơ quan thuế cần có bằng chứng ở mức độ hợp lý, như ở nhiều nước, họ phải tính toán một tỷ lệ nào đó phù hợp.

Phải nghiên cứu sử dụng dịch vụ về thuế, đơn cử thuế tư nhân... để giải trình hợp lý.

Về phía cơ quan Nhà nước, chúng ta cần phải làm thế nào để Nhà nước giúp và cung ứng nguồn vốn được. Cụ thể, phải làm sao để người dân hiểu ngân hàng cũng muốn cho vay. Theo đó, hai bên phải có những rà soát lại để đơn giản hoá thủ tục cho vay, đơn giản hoá thủ tục thanh toán.

Nhà nước cần có những chương trình ưu đãi để có cách tiệm cận tốt hơn. Vấn đề nữa là kiểm soát những sản phẩm mới, không nên gò bó nhưng cũng phải kiểm soát và khuyến khích.

Cơ quan quản lý cần truyền thông tích cực để người dân thấy được tính hai mặt của quỹ tín dụng này, đồng thời tố cáo những hình thức bẫy mang thuần tính lừa đảo.

Theo Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của KPMG tại Việt Nam và Campuchia, ông Warrick Cleine, để kiểm soát tín dụng đen, Chính phủ cần có hệ thống giám sát, kiểm soát bộ phận tín dụng này rõ ràng, cũng như có biện pháp để bảo hộ các hoạt động tín dụng chính thức.

Chuyên gia Ngân hàng Thế giới Alatabani gợi mở giải pháp bằng các gói sản phẩm tín dụng khác nhau cho thị trường.

Hiện nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa thể tiếp cận vốn ngân hàng. Vì vậy, các gói sản phẩm như thuê mua tài sản có thể là kênh để các doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận khoản vay; hoặc công cụ khác như Fintech.

Tại diễn đàn ông Nguyễn Kim Hùng, Chủ tịch Verco nêu ví dụ có những sàn của doanh nghiệp tư nhân có thể kết nối và thu hút 35.000 tỷ đồng trong 6 tháng. Nếu có khung pháp lý, doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư vào nền tảng công nghệ đó là các platform về blockchain, trí tuệ nhân tạo để phát triển lĩnh vực này.

"Tuy nhiên, tôi đề xuất Chính phủ trong nền tài chính thứ cấp, nếu cho thử nghiệm mà sai thì không nên hình sự hóa để làm mất sự sáng tạo của tư nhân", ông Hùng nói.