Chuyên gia quốc tế khuyên công ty mẹ Gojek rút khỏi Việt Nam

Theo Nikkei Asian Review, trong cuộc họp báo cáo kết quả kinh doanh hàng năm diễn ra vào tháng trước, CEO Andre Soelistyo đã bày tỏ sự khiêm tốn khi mức lỗ ròng của GoTo đã tăng 50% trong năm 2022. Ông mô tả đây là giai đoạn khó khăn trên con đường nỗ lực tìm lời của công ty.

Soelistyo nhấn mạnh, "Năm kinh doanh vừa rồi đã thay đổi suy nghĩ của chúng tôi và cho chúng tôi thấy chúng tôi cần vận hành như thế nào."

IPO không đúng thời điểm

Khoản lỗ ròng trong năm kinh doanh 2022 của GoTo tăng 56% lên 40.400 tỷ rupiah, tương đương 2,7 tỷ USD, so với năm 2021. Ngay cả khi doanh thu tăng gấp đôi so với cùng kỳ, đạt 11.300 tỷ rupiah, giá trị khoản lỗ thậm chí cao gấp 3 lần doanh thu.

Hầu hết các đối thủ lớn, như Bukalapak của Indonesia hay Grab và Sea của Singapore, đều tìm thấy con đường tiến tới lợi nhuận, trái ngược với GoTo. Không ngạc nhiên khi điều này khiến giới đầu tư cảnh giác hơn với doanh nghiệp.

Quá trình sáp nhập công ty gọi xe và giao thức ăn Gojek, nền tảng thương mại điện tử Tokopedia, dẫn đến sự ra đời rầm rộ của GoTo vào tháng 5/2021. Thương vụ sáp nhập lớn nhất lịch sử của Indonesia đã được hoàn thành nhờ cú bắt tay của hai kỳ lân.

Khi phần lớn đối thủ lớn đã tìm thấy con đường hướng tới lợi nhuận, GoTo vẫn gia tăng lỗ ròng. Ảnh: Gojek.

Tuy nhiên, cổ phiếu GoTo đã giảm còn 101 rupiah/đơn vị kể từ thời điểm niêm yết trên sàn chứng khoán trong nước vào tháng 11/4/2022, bốc hơi 2/3 giá trị so với mức IPO 338 rupiah. Vốn hóa của GoTo cũng thu hẹp về 119.600 tỷ rupiah, tương đương 8 tỷ USD.

Khó khăn lớn nhất đối với GoTo là thời điểm. Theo Piter Abdullah, Giám đốc Viện nghiên cứu Segara tại Jakarta, "khi thị trường bắt đầu quay lưng lại với lĩnh vực này và yêu cầu lợi nhuận hơn là tăng trưởng nóng, Công ty IPO ngay lập tức phải đối mặt với khó khăn.

CEO Soelistyo tin rằng công ty đã tiến bộ đáng kể mặc dù thiệt hại nghiêm trọng. Thu nhập hệ số EBITDA quý IV/2022 (trước lãi vay, thuế và khấu hao) đã được cải thiện trong quý thứ tư liên tiếp.

Công ty đã giảm mạnh ưu đãi và ngân sách tiếp thị trong quý IV/2022, giảm 2.800 tỷ rupiah (3%) so với cùng kỳ năm trước.

Nên rút khỏi Việt Nam?

Mặc dù vậy, GoTo vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn khác bên cạnh vấn đề cân đối tài chính. Theo Jianggan Li, Giám đốc điều hành Công ty tư vấn Momentum Works, trước mặt GoTo là môi trường cạnh tranh khắc nghiệt. Công ty đang cạnh tranh trên nhiều mặt trận với các đối thủ lớn trong khu vực, những người cũng có tiềm năng tài chính mạnh.

Theo GoTo, một số yếu tố, bao gồm tổn thất lợi thế thương mại do sáp nhập doanh nghiệp, chi phí bồi thường dựa trên cổ phiếu và chi phí cơ cấu. Theo Josua Pardedede, chuyên gia kinh tế tại Bank Permata, tiền lương nhân viên và đền bù sa thải thực hiện vào năm ngoái là một trong những chi phí lớn nhất.

GoTo đã thông báo cắt giảm thêm 600 nhân sự vào tháng trước. 1.300 người, tương đương 12% lực lượng lao động trong tháng 11 trước đó, cũng bị sa thải. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp lớn khác cũng chọn cắt giảm nhân sự để tăng cường tài chính của họ.

Mặc dù giới phân tích đánh giá cao các biện pháp của GoTo, nhưng chúng chỉ là một phần giải pháp. Li cho rằng việc cắt giảm việc làm không đủ, GoTo cần tính đến cắt giảm các hoạt động không cốt lõi, tăng cường hiệu quả và cải thiện lợi nhuận, và thoái vốn khỏi các thị trường như Việt Nam, nơi vốn không khả thi trong thời gian gần hoặc trung hạn.

Reza Priyambada, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện nghiên cứu CSA, cho rằng không cần thiết phải cải tổ bộ máy quản lý. Ông tin rằng đội ngũ lãnh đạo hiện tại nên tiếp tục tập trung vào cách quản lý chi phí và nỗ lực tăng doanh thu thông qua đổi mới.

Theo Priyambada, "Chi tiêu quá nhiều vào các chương trình khuyến mãi là tốt cho khách hàng nhưng không tốt cho công ty."

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống