"Mỏ vàng" của các ứng dụng gọi đồ ăn

Theo báo cáo thị trường F/B (thực phẩm và đồ uống) tại Việt Nam năm 2022 của iPOS, quy mô thị trường giao đồ ăn tại Việt Nam đạt29.900 tỷ đồng. Con số này cao gấp 3 lần so với năm 2019, tức thời điểm Covid-19 chưa xuất hiện..

Khoảng 12,23 triệu người đã đặt đồ ăn trên các nền tảng trực tuyến, theo kết quả của nghiên cứu về ngành thương mại điện tử trong lĩnh vực F/B. Tốc độ tăng trưởng số lượng người dùng hàng năm đạt 17.5%, tương đương 1,8 triệu người.

Báo cáo của hãng nghiên cứu Momentum Works gần đây cũng công bố tổng giá trị chi tiêu (GMV) mà người Việt dành cho dịch vụ giao đồ ăn trong năm vừa qua đạt1,1 tỷ USD. Trong khi phần lớn quốc gia còn lại thu hẹp quy mô sau đại dịch, Việt Nam là một trong số ít thị trường đang chứng kiến sự tăng trưởng.

Mặc dù hoạt động ăn uống tại chỗ phục hồi trở lại, giao đồ ăn được dự đoán sẽ tiếp tục chiếm một phần khá lớn trong tổng doanh số bán hàng của hộ kinh doanh trong những năm tới.

Đối với các ứng dụng

Với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) khoảng 2% từ năm 2016 đến năm 2022, đến hết năm 2022, có khoảng 338.600 nhà hàng/quán cà phê ở Việt Nam và xu hướng tăng dần đều.

Chỉ 1.516 trong số 2.800 cơ sở kinh doanh F/B trên toàn quốc tham gia bán hàng trực tuyến, chiếm 53,5%, theo nghiên cứu. 46,5% cơ sở không tham gia kênh bán hàng này ở phía ngược lại.

Khi có lần lượt 29% và 27,8% cơ sở kinh doanh lựa chọn, GrabFood và ShopeeFood là hai ứng dụng bán hàng trực tuyến được ưa chuộng nhất hiện nay. Kế sau đó là các ứng dụng gọi đồ ăn phổ biến khác như Baemin (18,4%), GoFood (10,5%), Loship (7,7%) và beFood (4,4%).

Tỷ lệ cho các kênh bán hàng khác, như Hotline hoặc Web, lần lượt đạt 25,4% và 14,6%. Mặt khác, kênh mạng xã hội chỉ có 2,9% cơ sở quan tâm và sử dụng.

Các doanh nghiệp F/B dần quan tâm nhiều hơn đến chuyển đổi số trước sự phát triển của công nghệ và cú hích từ đại dịch. 2.356 cơ sở, tương đương 82,8% trong số 2.356 tổ chức, đã báo cáo tham gia chuyển đổi số trong hoạt động kinh doanh của họ.

Việt Nam có thể có hơn 157.000 nhà hàng/quán cà phê chưa tham gia bán hàng trực tuyến nếu tỷ lệ khảo sát của iPOS được áp dụng cho quy mô toàn thị trường.

Đây được coi là "mỏ vàng" trong cuộc chiến mở rộng thị phần và gia tăng sự hiện hữu cho các ứng dụng giao đồ ăn. Thông qua hệ thống phí hoa hồng với đối tác, việc chiếm lấy nguồn tài nguyên này cũng hỗ trợ các ứng dụng thu lời đáng kể.

Ngoài một số khoản phụ thu như phí nền tảng và phí đăng ký gian hàng, mức chiết khấu được ứng dụng thu từ đối tác nhà hàng trên mỗi đơn hàng được người tiêu dùng đặt dao động từ 15 đến 25%. Đối với các ứng dụng, khoản chiết khấu trên mỗi cuốc xe giao đồ ăn cũng là một nguồn thu lớn.

Đơn cử như Grab, ông lớn trong mảng gọi đồ ăn tại Đông Nam Á, lũy kế 3 quý đầu năm 2022, mảng giao hàng bao gồm giao đồ ăn của hãng thu về396 triệu USDchiếm 42,5% tổng doanh thu. GMV của phân khúc kinh doanh này đạt7,3 tỷ USD, chiếm gần 50% tổng số GMV toàn dịch vụ.

Trong báo cáo tài chính quý III/2022, Grab báo cáo rằng mảng giao hàng lần đầu tiên chuyển biến tích cực, thậm chí sớm hơn 3/4 so với dự báo trước đó. Dịch vụ giao đồ ăn cũng có thu nhập hệ số EBITDA (trước thuế, khấu hao và lãi vay) đã điều chỉnh dương sớm hơn hai quý.

Ứng dụng vẫn tồn tại nhờ khuyến mãi

Trên thực tế, một trong nhiều mối lo ngại của doanh nghiệp kinh doanh F/B trong thời kỳ bình thường mới là xu hướng sử dụng ứng dụng công nghệ cho hoạt động ăn uống. Sự thay đổi hành vi của khách hàng luôn có tác động lớn đến doanh thu của doanh nghiệp bên cạnh các vấn đề về vốn, nhân sự hoặc vận hành.

Trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng, 53,5% cơ sở F/B dự đoán khách hàng sẽ chi tiêu ít hơn trong giai đoạn mới, 48,7% lo ngại khách hàng thay đổi thói quen tiêu dùng và 22,4% lo ngại khách hàng ưu tiên đặt hàng trực tuyến hơn trải nghiệm tại chỗ.

Tín hiệu này cho thấy các nhà hàng, quán ăn đã nhận diện xu hướng đặt thực phẩm trực tuyến của người dùng. Các nhà hàng, quán ăn phải xem xét phương án mở rộng kênh bán hàng online để tăng doanh thu. Việc hợp tác với các ứng dụng đồng thời là một chiến lược xây dựng thương hiệu quan trọng không chỉ để tăng dòng tiền.

Sau khi trải qua giai đoạn khởi sự đầy biến động, thị trường ứng dụng giao đồ ăn dần dần ổn định trong những năm gần đây. Các ứng dụng do doanh nghiệp ngoại đứng sau như ShopeeFood (Sea Limited), GrabFood (Grab), Baemin (Woowa Brothers), Gojek (Gojek) và một số thương hiệu nội địa như beFood (be) hay Loship hiện chiếm phần lớn sân chơi này.

Do đó, có sự khác biệt đáng kể trong thị phần giao đồ ăn giữa các ứng dụng.

Theo khảo sát người dùng, iPOS cho biết ShopeeFood dẫn đầu thị phần người sử dụng với tỷ lệ 58%, tiếp theo là GrabFood (48%), Baemin (36%), Gojek (24%) và GrabFood (48%). Trong khi đó, Loship và beFood có đồng tỷ lệ 7%. Đáng chú ý, 13% số người trả lời không sử dụng bất kỳ ứng dụng giao đồ ăn nào.

Tuy nhiên, các mã giảm giá vẫn "nuôi dưỡng" thói quen sử dụng ứng dụng của người dùng. Do có mã giảm giá, khoảng 48,5% người được hỏi quyết định đặt đồ ăn trên ứng dụng trong khi 65,3% quyết định chọn chọn ứng dụng thông qua chính sách khuyến mãi.

Người dùng cũng ưu tiên các hàng quán có vị trí gần, món ăn hoặc đồ uống hợp khẩu vị và dựa trên đánh giá trước đó. Ngoài ra, 44% phản viên quan tâm đến các thực phẩm bổ sung như quán có miễn phí giao hàng.

Bán online chỉ đơn giản là một cánh tay nối dài

Mặc dù kinh tế năm 2023 được dự đoán còn nhiều khó khăn, nhưng đa số người tiêu dùng muốn chi nhiều tiền hơn cho ẩm thực. Đây là cơ hội và tiềm năng cho cả doanh nghiệp kinh doanh F/B lẫn ứng dụng gọi đồ ăn.

Cụ thể, 46,27% người tiêu dùng được dự đoán giữ nguyên và 30,89% được dự đoán sẽ tăng mức tiêu thụ thực phẩm hoặc đồ uống. Phần còn lại có ý định giảm mức tiêu xài.

Theo ông Đỗ Duy Thanh, Giám đốc F/B tại Horeca Business School, xu hướng bán hàng online sẽ phát triển, nhưng chỉ trong thời gian ngắn. Các ứng dụng giao đồ ăn trực tuyến đã qua thời đốt tiền và sẽ tăng chi phí chiết khấu cao trong thời gian tới để bù đắp cho ngân sách đầu tư ban đầu. Thuật toán hiển thị trên các ứng dụng đồng thời khó khăn hơn để dành chỗ cho các hình thức quảng cáo hoặc các nhà hàng có chất lượng.

Do đó, bán hàng online chỉ phù hợp để khai thác thời gian thấp điểm, là cánh tay nối dài chứ không còn là hướng đi an toàn cho mô hình kinh doanh thuần trực tuyến, thuần ứng dụng giao đồ ăn

Ông Đỗ Duy Thanh, Giám đốc F/B tại Horeca Business School

Theo iPOS, xu hướng bán hàng online dự kiến sẽ tiếp tục lan tỏa sang các thành phố đô thị loại 1 và loại 2 trong những năm tới để phù hợp với sự phát triển của hệ thống hạ tầng app gọi món, giao vận và thanh toán. Chi phí hoa hồng trên mỗi đơn hàng, vốn tương đối cao theo cơ cấu chi phí của ngành, vẫn là vấn đề nhức nhối hiện nay giữa cửa hàng với các nền tảng đặt món online.

Ngoài ra, việc các thương hiệu đều muốn xuất hiện trên app và tham gia vào các cuộc đua giảm giá để giành đơn hàng khiến lợi nhuận bị bào mòn và phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách của mỗi nền tảng. Do đó, nhiều thương hiệu đang cân đối ở tỷ lệ 80% đơn đặt hàng trực tuyến đến từ các app, 20% còn lại đến từ các hệ thống tự vận hành qua hotline, inbox và máy giao hàng.

"Trong tương lai tỷ lệ này có thể tăng lên 7/3 hoặc thậm chí 6/4, nhưng điều quan trọng là chủ thương hiệu luôn có phương án phòng thủ một khi việc hợp tác với các ứng dụng trở nên "cơm không lành, canh không ngọt"," iPOS nhận định.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống