Mức lương mong muốn của lao động trẻ Việt Nam vượt xa con số của nhà tuyển dụng

Thông tin nêu trên vừa được JobStreet.com - mạng việc làm lớn tại khu vực Đông Nam Á chia sẻ hôm nay, ngày 8/3/2017, trong kết quả khảo sát về kỳ vọng lương của thế hệ Thiên niên kỷ - Millennials, những người sinh trong giai đoạn từ 1980 - 2000 (còn được gọi là Thế hệ Y). Millennials là thế hệ lao động được đánh giá sẽ chiếm ưu thế và quan trọng bậc nhất tại hầu hết các quốc gia trên thế giới trong tương lai không xa.

Theo mạng việc làm JobStreet.com Việt Nam, mức độ chênh lệch giữa kỳ vọng mức lương và thực tế chi trả tại Việt Nam hiện thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực (Ảnh minh họa)

Kỳ vọng lương của lao động trẻ đang cao hơn thực tế chi trả

Theo JobStreet.com Việt Nam, dựa theo một khảo sát trong năm 2016 của Universum Global về việc xếp hạng các nền kinh tế lớn tại châu Á liên quan đến kỳ vọng về mức lương của các cử nhân tốt nghiệp ngành kinh tế, kỹ thuật, các nhân viên thế hệ Millennials của cả 2 chuyên ngành trên tại Hàn Quốc đòi hỏi mức lương cao nhất; theo sau là Nhật Bản, Singapore và Hong Kong.

Mức lương kỳ vọng của các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ thấp hơn khá nhiều khi chỉ gần bằng một nửa những quốc gia phát triển nêu trên. Trong khu vực ASEAN (trừ Singapore), Thái Lan dẫn đầu trong mức lương kỳ vọng, tiếp đó là Malaysia, Indonesia, Philippines và cuối cùng là Việt Nam.

Số liệu tổng hợp, thống kê về sự chênh lệch giữa kỳ vọng lương của lao động trẻ tại một số nước trong khu vực với thực tế chi trả, dựa trên khảo sát của JobStreet.com và Universum Global (Nguồn: JobStreet.com Việt Nam)

“Chấp nhận mức lương công ty đề nghị” là yếu tố nằm trong Top 3 dẫn đến quyết định tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp theo khảo sát được mạng việc làm JobStreet.com Việt Nam thực hiện trong quý 1/2016 trên gần 400 nhà tuyển dụng. Điều này cho thấy kỳ vọng về mức lương khi mới tốt nghiệp của sinh viên được các nhà tuyển dụng đánh giá là chưa thật sự hợp lý.

Sự “lệch pha” về kỳ vọng và ngân sách lương, theo JobStreet.com Việt Nam, cũng đang là vấn đề “đau đầu” của các nhà tuyển dụng trong khu vực. Cụ thể, có đến 68% nhà tuyển dụng tại Malaysia nhận định sinh viên mới tốt nghiệp đang “đòi hỏi mức lương và đãi ngộ phi thực tế” và đây là lý do gây khó khăn cho việc tạo công ăn việc làm cho đối tượng này.

Khảo sát của JobStreet.com cho hay, mức lương trung bình mà các nhà tuyển dụng tại Malaysia đề nghị dao động từ 500 - 604 USD trong khi mức kỳ vọng của người mới tốt nghiệp lên đến gần 850 USD. Tại Hong Kong, mức lương khởi điểm theo kết quả khảo sát của Universum ở mức 1.772 USD so với kỳ vọng của sinh viên quốc gia này là từ 2.252 - 2.320 USD. Tại một quốc gia phát triển khác là Singapore, trong khi mức lương trung bình những sinh viên mới ra trường nhận được chỉ khoảng 1.966 USD, sự kỳ vọng của các sinh viên sắp và đã tốt nghiệp của quốc gia này dao động từ 2.416 - 2.609 USD.

Với Việt Nam, kết quả khảo sát cho thấy, mức lương trung bình mà các nhà tuyển dụng tại Việt Nam đề nghị khoảng 175 USD, trong khi mức kỳ vọng của người mới tốt nghiệp dao động từ 150 cho tới 300 USD.

Dựa theo một khảo sát vào năm 2015 trên gần 1.600 sinh viên mới ra trường của JobStreet.com, mức lương kỳ vọng cho việc làm đầu tiên của lao động trẻ Việt Nam dao động từ 3 - 6 triệu đồng với 16,16% kỳ vọng mức 3 - 4 triệu, 35,32% ở mức 4 - 5 triệu và 21,35% là kỳ vọng ở mức 5 - 6 triệu.

“Dù mức độ chênh lệch giữa kỳ vọng mức lương và thực tế chi trả tại Việt Nam thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực, đây vẫn là một trong 3 yếu tố hàng đầu được nhà tuyển dụng đánh giá, làm cho thời gian tìm việc của người mới ra trường kéo dài hơn”, JobStreet.com Việt Nam nhận định.

Những yếu tố khiến lao động trẻ có kỳ vọng lương thiếu thực tế?

Bà Angie SW Phang, TGĐ JobStreet.com Việt Nam nhận định, có rất nhiều lý do tạo sự khác biệt về kỳ vọng tại sinh viên của các quốc gia phát triển và đang phát triển. Trong đó, với các nước đang hướng tới ngưỡng “phát triển”, bà Angie SW Phang cho rằng, trong các nước khu vực ASEAN, Malaysia và Thái Lan đang chuyển mình từ nền kinh tế có thu nhập trung bình sang mức cao. Vượt trên cả việc sinh hoạt phí đang tăng nhanh, 2 quốc gia này cũng đang gặp nhiều khó khăn để kiểm soát lao động nước ngoài với yêu cầu mức lương thấp hơn những người lao động nội địa.

“Do đó, sự “lệch pha” giữa mức lương kỳ vọng và thực tế tại các quốc gia trên còn do cấu trúc nhân sự tại các doanh nghiệp mà đa số vẫn còn có sự phụ thuộc vào các lao động giá rẻ từ các quốc gia có mức sống thấp hơn”, bà Angie SW Phang cho hay.

Cũng theo bà Angie SW Phang, thỏa mãn nhu cầu cá nhân cũng là một trong các yếu tố tạo nên sự kỳ vọng cao về mức lương của lao động trẻ. Mặc dù được biết đến như “thế hệ ở thuê”, nhưng dựa trên một khảo sát Global Research của CBRE trong năm 2016, có đến 65% Millennials tại châu Á mong muốn sở hữu những tài sản/bất động sản cá nhân.

Việc giá bất động sản đang ngày một tăng cao tại châu Á và ngày một vượt tầm với của thế hệ này, không quá bất ngờ với sự tăng trưởng trong kỳ vọng về mức lương. Khảo sát của CBRE cũng cho thấy, 71% người lao động cho rằng mức lương hiện tại không thể chi trả cho việc sở hữu tài sản và có đến 63% cho rằng họ buộc phải thuê nhà vì không có khả năng mua một căn hộ riêng.

Theo phân tích của JobStreet.com Việt Nam, việc các lao động thuộc thế hệ Millennials yêu cầu mức lương cao có thể còn do cách họ được nuôi dạy từ nhỏ. Thế hệ này lớn lên từ một môi trường mà đa số các yêu cầu đều được đáp ứng. Đó là chưa tính đến việc sớm tiếp xúc với những dịch vụ trả phí, tiện nghi và giải trí. Những trải nghiệm này “thẩm thấu” dần trong họ và tạo ra một phong cách sống mà tại đó họ cần nhiều điều kiện vật chất cao hơn, do đó kỳ vọng về mức lương cũng tăng tương ứng.

Ngoài ra, “nhiễu thông tin” cũng là vấn đề mà rất nhiều Millennials gặp phải do có vô vàn luồng ý kiến trên các trang mạng, dẫn đến những lao động này dễ có góc nhìn sai lệch về nhu cầu và năng lực của bản thân. Do đó, lao động trẻ đặc biệt là các bạn sinh viên mới tốt nghiệp cần tìm hiểu thêm những thông tin thực tế trước khi đưa ra những đòi hỏi “phi thực tế” cho nhà tuyển dụng.

Đại diện JobStreet.com Việt Nam đưa ra khuyến nghị: “Tra cứu báo cáo lương thường niên của JobStreet.com Việt Nam là một giải pháp hữu dụng cho các lao động trẻ trước khi tham dự các buổi phỏng vấn với nhà tuyển dụng”.

Đối với các doanh nghiệp, JobStreet.com Việt Nam cho rằng, doanh nghiệp cũng cần có những nhìn nhận thực tế về các nhu cầu của người lao động để phân biệt giữa các kỳ vọng vô lý và hợp lý. Đại diện mạng việc làm này cho biết thêm đây là lý do mà JobStreet.com Việt Nam thường xuyên có những khảo sát với cả nhà tuyển dụng và ứng viên nhằm đưa ra góc nhiều đa diện, đa chiều để góp phần giảm thiểu sự “lệch pha” giữa nhu cầu và khả năng của cả 2 nhóm đối tượng này.

Đứng trên phương diện là nhà tuyển dụng, đại diện JobStreet.com Việt Nam nhấn mạnh, dù muốn hay không, Millennials sẽ đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng đến sức mạnh của doanh nghiệp trong tương lai. Do đó, doanh nghiệp cần tìm những cách tốt hơn để kiểm soát kỳ vọng của thế hệ lao động này, có thể bằng cách truyền đạt những kinh nghiệm thực tế để “đóng khuôn” lại cách nhận định cuộc sống cũng như những yêu cầu hợp lý về mức lương, thưởng ở những công việc đầu tiên.

“Cùng với việc vẽ một bức tranh toàn cảnh về con đường phát triển sự nghiệp mà công ty sẽ mang đến cho ứng viên, chắc chắc những giá trị không đo lường được mà doanh nghiệp sẽ đưa đến cho các ứng viên như các khóa đào tạo, huấn luyện chuyên môn cũng như những trải nghiệm thực tiễn trong công việc chính là những điểm cộng lớn giúp Millennials chấp nhận đề nghị mà doanh nghiệp đưa ra”, đại diện JobStreet.com Việt Nam đề xuất.