Những lần TikTok bị thế giới phạt

Bộ Thông tin và Truyền thông đã thông báo chi tiết về những vi phạm của TikTok tại Việt Nam và kế hoạch kiểm tra, xử lý nền tảng này trong thời gian tới trong buổi họp báo chiều 6/4, đại diện cho Bộ Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT).

Trên thực tế, nhiều quốc gia khác đã từng xử phạt và cấm TikTok hoạt động do những vi phạm tương tự, không chỉ riêng Việt Nam.

Cục PTTH&TTĐT đã liệt kê sáu sai phạm nghiêm trọng của TikTok ở Việt Nam. Ảnh: CNBC.

Bị cấm ở nhiều nước

Chính phủ Úc gần đây đã ban hành lệnh cấm sử dụng và cài đặt TikTok trên tất cả thiết bị được sử dụng cho công việc của chính phủ vào ngày 4/4. Nguyên nhân là nước này lo ngại rò rỉ dữ liệu người dùng kéo theo những rủi ro đối với an ninh quốc gia.

Với quyết định này, Úc sẽ gia nhập liên minh an ninh tình báo Five Eyes, bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Canada và New Zealand, nhằm thực hiện lệnh cấm TikTok trên các thiết bị công vụ.

Trước đó, kể từ tháng 11/2022, hơn 20 bang của Mỹ đã cấm TikTok trên các thiết bị do chính phủ cấp phát và nhiều đại học cũng cấm TikTok khỏi mạng WiFi trong khuôn viên trường. Ngoài ra, Ứng dụng này đã bị cấm trên các thiết bị của chính phủ Mỹ được sử dụng bởi Quân đội, Thuỷ quân lục chiến, Không quân và cảnh sát biển.

Theo lý giải lệnh cấm, phía Washington bày tỏ nghi ngờ ứng dụng này có liên quan đến việc dữ liệu người dùng Mỹ lọt vào tay chính phủ Trung Quốc.

Hiện tại, nếu công ty mẹ ByteDance không chịu bán cổ phần, TikTok thậm chí còn có nguy cơ bị cấm hoàn toàn ở Mỹ. Phần thể hiện của CEO Shou Chew dường như không làm hài lòng các quan chức Mỹ, mặc dù thực tế là đã có cơ hội bỏ nguy cơ thông qua các phiên điều trần.

Các nghị sĩ Mỹ liên tục chất vấn lãnh đạo TikTok về an ninh quốc gia và các vấn đề khác của ứng dụng này tại Mỹ trong gần 5 giờ đồng hồ. Tuy nhiên, ông Chew chỉ có thể bác bỏ các cáo buộc của TikTok chia sẻ dữ liệu theo yêu cầu của Bắc Kinh và không thể đưa ra câu trả lời rõ ràng cho mối quan ngại của giới lập pháp.

"Thật đáng lo ngại khi CEO TikTok không thể thừa nhận những gì chúng tôi đã biết là đúng. Theo nghị sĩ McCarthy của đảng Cộng, Trung Quốc có quyền truy cập vào dữ liệu người dùng TikTok.

Mike Gallagher, Chủ tịch Ủy ban về Trung Quốc của Hạ viện Mỹ, đã nói trong một cuộc phỏng vấn với ABC News rằng: "Sự hiện diện của ông Chew trước Quốc hội lại gia tăng khả năng cấm ứng dụng TikTok," "Thay vì xoa dịu những lo ngại của các nhà lập pháp."

Trước đó, TikTok đã từng bị cấm ở các quốc gia châu Á như Bangladesh, Indonesia hoặc Ấn Độ vì thu thập dữ liệu trái phép, nội dung độc hại và gây chết người.

Cụ thể, do có nhiều nội dung khiêu dâm và không phù hợp, chính quyền Indonesia đã ra lệnh cấm ứng dụng chia sẻ video ngắn này vào đầu tháng 7/2018. TikTok tiếp tục bị cấm ở Bangladesh vào giữa tháng 2/2019 vì thu thập trái phép dữ liệu của người dùng là trẻ em.

Do không phù hợp với văn hóa nước này cũng như là nguyên nhân dẫn đến một số cái chết thương tâm, TikTok đã bị gỡ bỏ trên nền tảng Google Play và App Store ở Ấn Độ vào năm 2020.

CEO Shou Chew không thể làm hài lòng giới chức Mỹ. Ảnh: Forbes.

Thuật toán phân phối độc hại

Theo các chuyên gia tại Bloomberg, thuật toán độc hại, gây nghiện và câu view bằng mọi giá của nó vẫn là lý do thường xuyên khiến TikTok bị lên án.

Cụ thể, thuật toán của TikTok luôn ưu tiên đưa nội dung "câu view, giật tít" lên đầu để tạo thành "trend" (xu hướng), khác với các nền tảng như Facebook hoặc YouTube phân phối nội dung hoàn toàn tự động. Tuy nhiên, ứng dụng này thiếu các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về kiểm duyệt nội dung nên một số video phản cảm, không phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội vẫn được lan truyền rộng rãi.

Kết quả là những nội dung tiêu cực này có rất nhiều tác động tiêu cực đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, và làm giảm giá trị giáo dục của nền tảng.

Chẳng hạn, vào tháng 7/2022, ít nhất 7 trẻ em đã thiệt mạng ở Mỹ vì trào lưu Blackout (Thử thách ngạt thở) trên TikTok, trong đó yêu cầu người tham gia thực hiện một số hành động gây ngạt để rơi vào trạng thái ngất xỉu tạm thời.

Chính phủ Anh gần đây nhất đã buộc tội thuật toán của TikTok có xu hướng gửi nội dung độc hại đến những người dùng trẻ tuổi ngay sau khi họ mở tài khoản.

Các nhà nghiên cứu đã thử đăng ký một vài tài khoản dưới 13 tuổi và sử dụng nó để tiếp xúc với nội dung tự làm hại trong vòng 2,5 phút cũng như nội dung rối loạn ăn uống trong 8 phút để chứng minh điều này.

Kết quả là TikTok ngay lập tức gợi ý rằng những video nổi tiếng nhất có nội dung giảm cân và tự hoại bản thân với hình ảnh của người mẫu hoặc kiểu cơ thể lý tưởng, thậm chí cả hình ảnh lưỡi dao và thảo luận về hành động tự sát.

Chúng khiến người xem có cái nhìn méo mó về bản thân, cơ thể và sức tinh thần của họ. Ngay cả khi tên người dùng được đổi từ "Sarah" thành "Sarah Lose Weight" (Sarah giảm cân), TikTok sẽ đẩy mạnh nội dung độc hại hơn gấp 12 lần.

Theo các chuyên gia, thuật toán của Tiktok hiện không chỉ chi phối, "thao túng tâm lý" trẻ em mà ngay cả người lớn có đầy đủ năng lực tư duy và nhận thức cũng mắc phải cạm bẫy này.

Các định nghĩa, định kiến, thế giới quan của một bộ phận giới trẻ ngày nay đang xem trọng chủ nghĩa vật chất, giảm chú ý đến việc học hành, từ bỏ ý chí phấn đấu và thế giới quan trở nên méo mó hơn.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống