Tràn lan sản phẩm không tem nhãn phụ bằng TV được rao bán trên Shopee | Báo Công Thương

Hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, không có hóa đơn chứng từ và không rõ nguồn gốc xuất xứ hiện đang được rao bán công khai trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT).

Trong bài viết "Hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan trên nền tảng Tiktok" và "Tiktok đang đánh đổi rủi ro của người tiêu dùng Báo Đại biểu Nhân Dân đã nêu lên vấn nạn hàng nhái, hàng giả và hàng kém chất lượng trên Tiktok shop để lấy doanh thu "khủng"!

Chỉ với một từ khoá "thực phẩm chức năng" hoặc "collagen", người dùng có thể nhận được vô số kết quả với nhiều mẫu mã và các mức giá kèm ưu đãi khác nhau của mỗi cửa hàng. Sàn TMĐT Shopee là một công cụ mua sắm hàng hóa được nhiều người sử dụng ở Việt Nam. Người bán trong dòng sản phẩm này sử dụng những lời chào hàng "có cánh" và cam kết sử dụng hiệu quả để đánh trúng tâm lý sính ngoại của người dùng nhằm nỗ lực tiêu thụ hàng hóa.

Đáng chú ý, sản phẩm có nguồn gốc từ Hàn Quốc hoặc các quốc gia châu Âu thường dễ "lấy lòng" người tiêu dùng hơn sản phẩm được sản xuất trong nước. Tuy nhiên, chính bản thân người tiêu dùng cũng không biết liệu những sản phẩm đó có thực sự được nhập khẩu từ nước ngoài hay không. Do đó, người tiêu dùng mua hàng trên Shopee dựa trên lòng tin bằng cách xem số lượng hàng đã bán và đánh giá 5 sao của sản phẩm.

Hộp collagen Hàn Quốc phóng viên mua không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt. Ảnh: PV

Trên thực tế, khi về tay người tiêu dùng, phần lớn sản phẩm được quảng cáo có nguồn gốc từ nước ngoài và không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt.

Phóng viên đặt mua một hộp collagen bột lựu đỏ nhuỵ hoa nghệ tây với giá 119.900 đồng của một cửa hàng có tên là hàng Hàn Quốc xách tay trong vai người mua hàng trên Shopee.

Theo mô tả trên Shopee, sản phẩm này có thể giúp da săn chắc, căng bóng, cải thiện độ đàn hồi của da, phục hồi và nuôi dưỡng da, chống lão hóa, giảm mỡ thừa hiệu quả và xua tan mệt mỏi, căng thẳng.

Quảng cáo là vậy, nhưng khi nhận được hàng, sản phẩm hoàn toàn không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt nên không thể biết được công dụng, thành phần hoặc xuất xứ của sản phẩm. Ngay cả tem chống hàng giả của cơ quan chức năng hoặc bất kỳ lời khẳng định nào của cửa hàng về chất lượng sản phẩm cũng không có. Người mua hàng sẽ phải tự chịu trách nhiệm trong trường hợp có bất kỳ vấn đề gì phát sinh.

Không dừng lại ở đó, nhiều mặt hàng được quảng cáo là mỹ phẩm nội địa Trung Quốc cũng không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt. Do đó, người tiêu dùng không biết được nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm cũng như cách sử dụng, ngày sản xuất và hết hạn. Đáng nói, những sản phẩm này cũng được quảng cáo là hàng xách tay hoặc tự order (người bán tự đặt hàng trên một số eBay của Trung Quốc như Taobao, Tmall, 1688,...) về mà không thông qua đơn vị trung gian, không bị mất phí cao.

Giống như những sàn TMĐT hoặc các nền tảng mạng xã hội khác, mặc dù đưa ra các chính sách nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Shopee vẫn để tình trạng hàng nhái, hàng giả hoặc hàng kém chất lượng được lưu thông trên sàn diễn ra trong suốt thời gian dài. Chỉ với một lời khẳng định "hàng xách tay", các mặt hàng có nguồn gốc từ nước ngoài được mặc định là không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu người bán "quên" dán tem nhãn phụ cho sản phẩm hay Shopee "cố tình" buông lỏng cho số lượng lớn các gian hàng nhằm trục lợi nhuận từ rủi ro của người dùng? Mặc dù thực tế là các đại diện của Shopee đã nhiều lần bày tỏ ý kiến về hàng hóa được bán trên sàn, nhưng cho đến nay, thực trạng hàng nhái, hàng giả và hàng kém chất lượng vẫn được rao bán công khai. Điều này dẫn đến việc Shopee vi phạm quyền lợi của người tiêu dùng.

Theo luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng văn phòng luật sư chính Pháp (Đoàn luật sư TP.Hà Nội), nếu đối chiếu với các quy định pháp luật hiện hành về hàng hóa, theo quy định tại Điêu 192 quy định về tội sản xuất, buôn bán hàng giả; Điều 193, tội sản xuất, kinh doanh hàng giả là lương thực, thực phẩm và phụ gia thực phẩm; Điều 194, tội sản xuất hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; Điều 195, hàng giả là thực phẩm dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc phòng bệnh. Người vi phạm có thể bị phạt tối thiểu là một năm tù và tối đa là 15 năm tù, thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội.

Ngoài ra, hành vi sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử để chiếm đoạt tài sản trong thương mại điện tự có thể bị xử lý theo Điều 290 Bộ luật Hình sự về tội sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Nghị định số 111/2021/NĐ-CP quy định nội dung, cách ghi và quản lý nhãn đối với hàng hóa lưu thông tại Việt Nam, hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu. Nhãn hàng hóa cho các loại hàng hóa đang lưu thông tại Việt Nam cụ thể phải thể hiện các nội dung sau bằng tiếng Việt: (1) Tên hàng hóa; (2) tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về hàng hóa; (3) xuất xứ hàng hóa, nếu không xác định được xuất xứ thì ghi nơi thực hiện công đoạn cuối cùng để hoàn thiện hàng hóa; (4) các nội dung bắt buộc khác phải thể hiện trên nhãn theo các quy tắc được nêu trong Phụ lục I của Nghị định và các quy định pháp luật liên quan.

Đối với hàng hóa nhập khẩu, sau khi thực hiện thủ tục thông quan và chuyển về kho lưu giữ, tổ chức, cá nhân nhập khẩu phải thực hiện việc bổ sung nhãn hàng hóa ghi bằng tiếng Việt theo quy định trước khi đưa hàng hóa vào lưu thông tại thị thường Việt Nam.

Vấn nạn chống hàng giả, hàng nhái và hàng không nguồn gốc xuất xứ không của riêng ai. Các cơ quan chức năng cần tăng cường các biện pháp kiểm tra đồng bộ, xử phạt các trường hợp kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ gắn mác hàng xách tay để bán cho người tiêu dùng.

Việc phối hợp của các đơn vị liên quan vào cuộc kiểm tra, xử lý tình trạng bán hàng hóa không rõ nguồn gốc, là cần thiết để ngăn chặn tình trạng này. Ngoài ra, cần phải thông báo cho người Việt về hàng xách tay trôi nổi đang bán trên thị trường ảnh hưởng đến niềm tin và sức của người tiêu dùng.