Bài 1: Thủ tục vận động thành lập và Đại hội lần thứ nhất của Liên hiệp Hội Việt Nam

>>> GS-VS Trần Đại Nghĩa, người đặt nền móng cho việc xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam

>

Trí thức Việt Nam luôn nêu cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc và có vai trò quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước, bất chấp quá trình lịch sử lâu dài của dân tộc. Trong thời đại Hồ Chí Minh, trí thức nước nhà không ngừng phấn đấu hy sinh, hăng hái tham gia xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần đưa sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.

Hội Truyền bá Quốc ngữ (1938), Hội Văn hóa cứu quốc (1943), Hội Văn nghệ Việt Nam (1948)... góp phần tích cực mở mang dân trí, giải phóng dân tộc, chấn hưng đất nước, trong những năm đầu của thế kỷ XX, nhiều tổ chức của trí thức đã được thành lập và mở rộng khắp. Một số hội của các nhà khoa học Việt Nam đã được thành lập ngay sau ngày bình lập lại trên miền Bắc hoàn toàn giải phóng, bao gồm Hội Luật gia Việt Nam (1955); Tổng hội Y - Dược học Việt Nam (1955); Hội Đông y Việt Nam (1957); Hội Phổ biến Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (1959). Sau đó, một số hội này phát triển tổ chức đến các địa phương, trong khi nhiều hội khoa học - công nghệ mới tiếp tục hình thành và hoạt động, đặc biệt là sau khi miền Nam được giải phóng. Hội trí thức yêu nước được thành lập tại thành phố Sài Gòn ngay trong năm 1975.

Sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo từ giữa những năm 1980 của thế kỷ trước không chỉ có tác dụng giải phóng lực lượng sản xuất, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, mà còn tạo ra không khí cởi mở và thổi một luồng sinh khí mới vào các hoạt động xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành các hội khoa học và công nghệ. Trong vòng hơn hai thập kỷ, gần 50 hội và tổng hội công nghệ và khoa học đã được thành lập, cùng với hơn 10 hội được thành lập trước đó, nâng tổng số hội khoa học-công nghệ lên con số 66.

Xu hướng kết hợp các hội khoa học và công nghệ ngành thành một tổ chức thống nhất đang diễn ra cùng với sự xuất hiện của các hội hoạt động trong các ngành khoa học và công nghệ khác nhau. Ủy ban Liên lạc lâm thời các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam được thành lập vào tháng 3. Các nhà khoa học ở Hà Nội đã đi tiên phong trong việc thực hiện chủ trương này bằng cách thành lập Hội Liên hiệp khoa học kỹ thuật Hà Nội (1982), sau này đổi tên thành Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Hà Nội, liên hiệp hội địa phương đầu tiên trong cả nước.

Đầu những năm 1980, các điều kiện cần thiết cho sự thành lập một tổ chức thống nhất của các hội khoa học và công nghệ đã hội đủ. Ngày 26 tháng 3 năm 1983, tại khách sạn Bờ Hồ, Thủ đô Hà Nội, Hội Liên hiệp khoa học - kỹ thuật Hà Nội đã tổ chức đại hội thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (sau đây gọi tắt là Liên hiệp Hội Việt Nam) trên cơ sở kết quả hoạt động của Ủy ban Liên lạc lâm thời các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam. Điều lệ và Ban Chấp hành Trung ương Liên hiệp Hội Việt Nam, đứng đầu là các vị:

Chủ tịch GS-VS Trần Đại Nghĩa.

Phó Chủ tịch GS-TSKH Nguy ễn Văn Hiệu.

Phó Chủ tịch GS Đào Văn Tập.

Phó Chủ tịch GS Lê Văn Thới.

KS Lê Khắc - Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký.

Phó Chủ tịch kiêm Trưởng ban Tổ chức - Cán bộ, GS Đường Hồng Dật.

GS-TS Hà Học Trạc - Trưởng ban Kiến thức và Ứng dụng Tiến bộ KHKT vào Sản xuất và Đời sống.

Trưởng ban Tuyên huấn và XB là GS-TSKH Nguyễn Văn Đạo.

CN Hồ Đắc Song - Trưởng ban Kinh tế.

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam được chính thức thành lập và hoạt động vào ngày 29.7.1983 theo Quyết định số 121-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ). Liên hiệp Hội Việt Nam được thành lập là nơi tập hợp và đoàn kết đội ngũ các chuyên gia có trình độ về khoa học-công nghệ trong cả nước, điều và phối hợp hoạt động của các tổ chức thành viên. Tiếng vang lớn trong và ngoài nước đã được vang dội bởi Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ nhất của Liên hiệp Hội Việt Nam.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống