'Xe bồn tưới cây trên cao tốc không phải xe ưu tiên'

Vụ tai nạn bốn xe đâm liên hoàn vào xe tưới cây trên đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình hôm 15/9 khiến tôi nhớ ngay tới vụ tai nạn tương tự trên cao tốc TP HCM - Trung Lương khiến 5 người tử vong. Thảm họa đã lặp lại, khiến tôi đặt câu hỏi nhiều về loại phương tiện đặc biệt này.

Xe tưới cây cũng như xe bảo dưỡng đường, xe tuần tra kiểm soát, xe phục vụ sự cố, xe cứu hộ... Chúng có chức năng vận hành khác biệt, nhưng theo luật phần lớn những phương tiện này không được coi là xe ưu tiên, không có những loại tín hiệu còi, đèn đặc thù để cảnh báo. Khi nhóm xe này di chuyển hoặc dừng đỗ trên cao tốc tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho cả nhân viên làm việc lẫn người tham gia giao thông.

Nhiều vụ tai nạn đã xảy ra khi ôtô đang lưu thông tốc độ cao không kịp xử lý để tránh xe bảo dưỡng hay xe xử lý sự cố đang dừng đỗ phía trước. Bên cạnh đó, một số xe làm nhiệm vụ chưa được trang bị đầy đủ đèn cảnh báo, biển báo di động, hoặc đặt tín hiệu sai quy chuẩn, khiến tài xế khác khó nhận diện từ xa.

Xem lại video trên cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình cho thấy, pháp luật tuy đã quy định trách nhiệm bảo đảm an toàn khi dừng, đỗ hay làm việc trên cao tốc, nhưng trên thực tế, chưa có cơ chế quản lý, hướng dẫn và giám sát cụ thể đối với nhóm phương tiện làm nhiệm vụ này. Việc thiếu quy chuẩn về tín hiệu cảnh báo, thiếu đào tạo nhân lực và thiết bị bảo hộ đã tạo ra khoảng trống an toàn đáng lo ngại.

Theo ý kiến cá nhân của tôi để khắc phục, cần đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, phải có quy định rõ ràng về quy chuẩn an toàn đối với xe làm nhiệm vụ trên cao tốc, gồm trang bị đèn cảnh báo, biển báo phản quang, cọc tiêu, dải phân cách mềm và áo phản quang cho nhân viên. Đồng thời, các phương tiện này nên được gắn hệ thống đèn tín hiệu đặc thù, dễ nhận biết từ xa nhưng không lẫn với xe ưu tiên. Thậm chí, những xe này cần phải có một xe "bọc hậu" đi phía sau, là một xe con, với còi, đèn tần suất lớn để tạo chú ý, lập vùng an toàn.

Cơ quan quản lý đường cao tốc cần xây dựng và áp dụng triệt để quy trình chuẩn khi xử lý sự cố, trong đó quy định cụ thể khoảng cách đặt biển cảnh báo tối thiểu, vị trí dừng xe, cũng như phương án phối hợp với lực lượng tuần tra. Đặc biệt nếu có thể xem xét cho phép một số loại xe làm nhiệm vụ khẩn cấp trên cao tốc được hưởng quyền ưu tiên hạn chế, ít nhất trong phạm vi xử lý sự cố để giảm thiểu rủi ro.

Cuối cùng, tôi nghĩ công tác tuyên truyền và nâng cao ý thức tài xế cũng rất quan trọng. Người lái xe cần được phổ biến kiến thức nhận diện và chủ động giảm tốc độ khi thấy tín hiệu cảnh báo, thay vì chạy ẩu hoặc bất chấp như hiện nay. Chỉ khi kết hợp cả quy định, trang thiết bị và ý thức người tham gia giao thông, mới có thể bảo đảm an toàn thực sự cho các xe làm nhiệm vụ trên cao tốc.

Độc giả Vũ Vũ