Phát triển các trạm đổi pin: Thành công trong lĩnh vực xe máy điện

Gogoro đã chứng minh hiệu quả của mô hình đổi pin. (Nguồn: Gogoro)

Điều gì sẽ xảy ra nếu thay vì sạc lại ắc quy của xe tay ga điện thì lái xe lại được đổi một bình ắc quy đã đầy? Công ty chuyên sản xuất xe điện và xây dựng mạng lưới trạm sạc xe điện Gogoro đang triển khai mô hình này ở vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc). Tuy nhiên, việc áp dụng nó cho xe ô tô sẽ không đơn giản.

Hoạt động trong lĩnh vực xe máy điện

Trên đường phố Đài Bắc, chiếc xe tay ga điện của cô Joie Ham đang chạy trên đường phố. Người phụ nữ trẻ dừng lại, mở yên xe, sau đó lôi chúng ra trong cốp xe hai thùng, nặng khoảng 10kg. Ở đó, cô đặt chúng vào một ô trắng và xanh bên vệ đường và ở đó cũng có hai chiếc hộp tương tự. Cô lấy chúng và đặt chúng lần lượt vào trong cốp xe máy của mình.

Cô gái trẻ thay pin xe chỉ trong vòng chưa đầy một phút mà không cần rút ví. Cô ấy chia sẻ rằng việc đăng ký gói dịch vụ giá 900 Đài tệ mỗi tháng (khoảng 29,52 USD) rất có lợi cho những người sống ở vùng ngoại ô xa xôi như cô ấy vì chạy xe xăng sẽ đắt hơn.

Hơn 400.000 người thực hiện việc đổi ắc quy xe mỗi ngày tại một trạm đổi pin của thương hiệu Gogoro ở Đài Loan, nơi xe máy tay ga chiếm lĩnh thị trường.

Đài Loan hiện có 2.505 trạm đổi pin, tức là nhiều hơn các trạm xăng. Tuy nhiên, cách đây hơn chục năm, khi công ty này bắt đầu quan tâm đến các nhà sản xuất xe máy lớn, không ai sẵn sàng đặt niềm tin vào Gogoro.

Theo Ming-i Peng, Giám đốc sản phẩm của Gogoro, "Họ lo lắng rằng chúng tôi sẽ không thể tồn tại lâu dài." Nếu mạng lưới trao đổi pin ngừng hoạt động, họ sẽ nói gì với những khách hàng đã mua xe tay ga điện.

Các nhà lãnh đạo Gogoro sau đó đã quyết định tạo ra xe tay ga của riêng họ vào năm 2015 với pin có thể hoán đổi, không chịu lùi bước. Và họ đã thành công. Hình thức này tỏ ra hoàn toàn phù hợp với Đài Loan, nơi hầu hết mọi người để xe tay ga trên đường phố vào ban đêm và không bao giờ có cáp để sạc.

Xe tay ga điện hiện chiếm 12% tổng số xe hai bánh của Đài Loan, giúp giảm mức độ tiếng ồn và bụi bẩn ở các thành phố. Kể từ đó, các nhà sản xuất khác như Yamaha, Aeonmotor, PGO... đã áp dụng công nghệ này bằng cách sản xuất xe tay ga tương thích với trạm sạc điện của Gogoro. Nhà sản xuất xe máy lớn nhất của Đài Loan Kymco đã chọn phát triển mạng lưới các trạm đổi pin của riêng mình.

Khi nói về sự xoay chuyển của cuộc cạnh tranh, ông Ming-i Peng không giấu niềm tự hào. Ông giải thích rằng ban đầu, người ta nói rằng sản phẩm của chúng tôi không sinh thái vì mỗi chiếc xe tay ga yêu cầu hai cặp pin: một cặp trong máy, cặp còn lại sạc lại. Trên thực tế, điều này là không đúng. Pin của chúng tôi sạc trong hai giờ và người dùng không cần thay pin mỗi ngày. Đây là lý do tại sao người ta cho rằng 10 xe tay ga cần mười một cặp pin.

Pin được trang bị cảm biến và được theo dõi liên tục. Trên đám mây của Gogoro, mọi chỉ số đều được ghi lại. Theo ông Ming-i Peng, công ty biết chính xác tình trạng của từng cục pin, biết cách sạc pin tốt nhất và khi nào nên sửa chữa chúng.

Ngược lại, khi sạc pin ở nhà, người dùng thường làm chai pin không đúng cách. Gogoro vẫn sử dụng được pin dùng cho những chiếc xe máy 8 năm tuổi nhờ được quản lý chặt chẽ.

Công ty hiện đang mở rộng thị trường ở Đông Nam Á; vào cuối năm nay, xe tay ga của họ sẽ bắt đầu xuất hiện ở Philippines và Singapore, sau đó là Ấn Độ. Đối thủ Kymco của họ hiện đang có tiềm năng ở Italy. Một số công ty khởi nghiệp đang "thử vận may" ở Paris như Zeway hoặc Swobbee ở Đức.

Phụ tùng bổ trợ cho ô tô con, triển vọng cho xe tải

Theo Mike Danilovic, Giáo sư về quản lý công nghiệp tại Đại học Halmstad (Thụy Điển), mô hình này độc đáo ở chỗ nó chia ô tô điện thành hai loại: mua ô tô và thuê pin. Do đó, trong khi đối với các phương tiện sử dụng ắc quy cố định, tình trạng của ắc quy sẽ ảnh hưởng đến phần lớn giá trị khi họ bán lại xe, khách hàng không bao giờ phải lo lắng về chất lượng của pin.

Mặc dù đây là một ý tưởng hấp dẫn nhưng liệu ô tô điện có thể được mở rộng sang ô tô điện hay không? Công ty sản xuất ô tô điện Tesla (Mỹ) đã xem xét lựa chọn này từ khoảng mười năm trước, nhưng ý tưởng này không mới.

Theo ông Mike Danilovic, một công ty Israel có tên là Better Place thậm chí đã hợp tác sản xuất ô tô với Renault trước khi phá sản vào năm 2013; ý tưởng này có thể là quá tiên phong trong thị trường ô tô điện còn sơ khai.

[Hãng xe VinFast của Việt Nam mở trạm sạc xe điện đầu tiên tại cây xăng]

Tuy nhiên, mọi thứ đang thay đổi khi công ty ô tô điện hàng đầu Nio ở Trung Quốc có kế hoạch xây dựng 2.300 trạm trao đổi pin vào cuối năm nay. Các trạm này tương tự như nhà để xe, nơi các cánh tay robot nhặt hết pin rỗng và thay pin đầy trong 3 hoặc 4 phút.

Nio đang nhắm mục tiêu đến châu Âu. Sau khi ra mắt tại Na Uy vào năm 2021, công ty sẽ giới thiệu sản phẩm tại Đức, Hà Lan, Đan Mạch, Điển và sau đó có thể tới Bỉ.

Tuy nhiên, khó khăn là rất lớn; đường không phải trải toàn hoa hồng. Ông Ming-i Peng tuyên bố rằng việc xây dựng các trạm tự động này rất tốn kém, đặc biệt là ở các thành phố nơi giá đất tăng cao.

Về phần mình, nhà phân tích thị trường ô tô Đức Matthias Schmidt không dự đoán tương lai cho loại hình này ở châu Âu. Ông tuyên bố rằng khi tốc độ sạc có dây tăng lên, việc hoán đổi pin sẽ trở nên lỗi thời trước khi nó bắt đầu trở nên phổ biến ở châu Âu.

Ông Mike Danilovic đã giám sát dự án nghiên cứu "Cầu nối Điển-Trung Quốc" (Sweden-China Bridge) và nghiên cứu kỹ lưỡng vấn đề này. Ông khẳng định rằng hoán đổi pin nên được coi là "bổ trợ" cho sạc dây cáp.

Đổi pin cho xe máy điện. (Ảnh: Bloomberg)

Ngoài ra, xe Nio có thể được sạc tại nhà và nói chung là tốt cho mục đích sử dụng chuyên nghiệp. Ví dụ, taxi điện không thể lãng phí một giờ để sạc lại bằng cáp vào giữa ngày và có thể tìm trên bản đồ một trạm miễn phí để đổi pin trong thời gian nhanh kỷ lục. Do đó, trong ngắn hạn, đó là thị trường ngách và phù hợp với đô thị.

Mặt khác, Giáo sư Mike Danilovic nhìn thấy tiềm năng to lớn đối với các phương tiện hạng nặng như xe tải và xe buýt, vốn cũng có lịch trình rất chặt chẽ. Trên thực tế, người lái xe biết trước lộ trình và thời gian vận chuyển của mình. Với kiến thức này, thật đơn giản để quản lý nguồn cung cấp pin đã sạc tại các trạm đổi dọc theo đường cao tốc.

Theo ông Mike Danilovic, hơn 10.000 xe tải điện đã được bán ở Trung Quốc trong nửa đầu năm 2022 và một nửa trong số đó chạy bằng pin có thể thay thế được. Trong một vài năm tới, tỷ lệ này sẽ tăng lên 70%.

Ông Mike Danilovic đã nói chuyện với 25 công ty hậu cần ở Úc trong khuôn khổ nghiên cứu và tất cả đều bày tỏ sự quan tâm đến việc đổi pin.

Tuy nhiên, vị giáo sư này cho rằng đây là một thách thức lớn bởi vì nếu con người có thể giảm lượng khí thải carbon của điện, thì có thể giảm đáng kể lượng khí thải nhà kính của ngành giao thông./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống