Xăng sinh học ảnh hưởng tới xe thế nào?

Xăng ethanol là gì?

Xăng ethanol là một loại nhiên liệu chứa cồn ethanol (C2H5OH), loại cồn có trong các loại đồ uống như bia, rượu. Loại nhiên liệu này được ứng dụng cho các động cơ đốt trong, như là một chất phụ gia nhiên liệu sinh học cho xăng thông thường.

Nhiên liệu xăng ethanol thường được đặt tên bằng ký hiệu "E" kèm theo con số biểu thị tỷ lệ phần trăm ethanol trong hỗn hợp theo thể tích, ví dụ E85 là hỗn hợp gồm 85% ethanol không chứa nước và 15% xăng.

Quốc gia nào sử dụng xăng ethanol?

Xăng ethanol E10 (10% ethanol) hoặc thấp hơn là loại phổ biến được sử dụng làm nhiên liệu cho các loại xe động cơ đốt trong tại hơn 20 quốc gia trên thế giới, đứng đầu là Mỹ, nơi ethanol chiếm 10% nguồn cung nhiên liệu xăng của nước này vào năm 2011.

Trong khi đó, xăng E85 đã được ứng dụng tại Mỹ và châu Âu cho các phương tiện chạy nhiên liệu linh hoạt (flex-fuel vehicle). Xăng ethanol ngậm nước E15 (gọi là hE15) đã được nghiên cứu làm nhiên liệu cho ôtô chạy xăng tại Hà Lan.

Bên cạnh, các loại xăng E20 đến E25 đã được sử dụng tại Brazil từ cuối những năm 1970. Đặc biệt, Brazil cũng đã sử dụng xăng E100 (khoảng 95% ethanol và 5% nước) vào thời điểm này, nhằm cải thiện các vấn đề về an ninh năng lượng liên quan đến cuộc khủng hoảng dầu mỏ lần thứ nhất. Tính đến 2006, quy định pha trộn ethanol vào nhiên liệu xe đã được ban hành tại ít nhất 36 bang/tỉnh và 17 quốc gia, phần lớn yêu cầu tỷ lệ pha trộn ethanol 10-15%.

Tại Việt Nam, xăng E5 (chứa 5% ethanol) được sử dụng từ 12/2025, và thay thế RON 92 từ năm 2018. Hiện Bộ Công Thương đang nghiên cứu để tham mưu Chính phủ ban hành lộ trình sử dụng xăng E10, dự kiến từ ngày 1/1/2026.

Vì sao sử dụng xăng ethanol?

Loại xăng E10 hoặc thấp hơn phổ biến hơn cả vì có thể được sử dụng cho hầu hết các loại xe mà không cần bất kỳ sự sửa đổi nào đối với động cơ hay hệ thống nhiên liệu. Khi tỷ lệ ethanol cao hơn 10%, xe cần phải được tinh chỉnh một số chi tiết như chế hòa khí, phun xăng, bơm xăng, lọc xăng, hệ thống đánh lửa để cung cấp lượng nhiên liệu lớn hơn cho động cơ, do ethanol tinh khiết chỉ chứa khoảng hai phần ba năng lượng so với cùng thể tích xăng tinh khiết. Chính vì thế về lý thuyết, việc sử dụng ethanol làm nhiên liệu cho xe sẽ làm giảm quãng đường đi được trên mỗi đơn vị nhiên liệu.

Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy mức hao xăng khi sử dụng xăng E10 là rất nhỏ, chỉ từ 1-3%, theo Hiệp hội ôtô Hoàng gia Nam Australia thực hiện năm 2004. Hơn nữa, một nghiên cứu năm 2011 do Trung tâm nghiên cứu kỹ thuật VTT của Phần Lan thực hiện cho thấy hầu như không có sự khác biệt nào về mức tiêu thụ nhiên liệu trong điều kiện lái xe bình thường giữa các loại xăng ethanol 95E10 và 98E5 so với xăng thông thường.

Đổi lại, lợi ích của xăng E10 cũng như các hỗn hợp xăng ethanol khác là giảm lượng khí thải carbon monoxide CO 20-30%, carbon dioxide CO2 khoảng 2% so với xăng thông thường trong điều kiện phù hợp, theo nghiên cứu của Bộ Năng lượng Mỹ thực hiện vào 2005.

Xăng E10 có làm hư hại xe không?

Việc sử dụng xăng ethanol đúng chuẩn sẽ không gây hại đến động cơ, hệ thống nhiên liệu của xe. Hầu hết các xe hiện nay đều được thiết kế để có thể chạy được với xăng E10 hoặc thấp hơn. Các sách hướng dẫn sử dụng hoặc nắp xăng trên mỗi xe đều đưa ra khuyến cáo về tỷ lệ ethanol trong xăng, để xe vẫn có thể vận hành một cách bình thường.

Ví dụ với hướng dẫn trên, xe đảm bảo hoạt động ổn định với E10 tại các quốc gia châu Âu. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc, nhà sản xuất chưa có nghiên cứu nào về việc sử dụng E10 ở các quốc gia khác ngoài châu Âu. Vì vậy về lý thuyết động cơ hoàn toàn có thể bị ảnh hưởng nếu như nguồn E10 sử dụng không đúng chuẩn.

"Nếu E10 được sản xuất đúng chuẩn, những xe đời mới có thể sử dụng mà không gặp vấn đề. Nếu hàm lượng nhiều hơn, cồn có thể gây ăn mòn các chi tiết máy, bình chứa, đường dẫn xăng và ảnh hưởng tới hiệu suất động cơ", chuyên gia kỹ thuật tại một hãng ôtô cho biết.

Đối với các dòng xe cũ, chưa được thiết kế để đáp ứng với các loại nhiên liệu chứa ethanol, việc sử dụng xăng ethanol có thể gây hại cho động cơ, vì ethanol có tính hút nước, dẫn đến ăn mòn đường ống nhiên liệu, kim phun và các bộ phận khác. Ngoài ra, ethanol là một chất dung môi có thể khiến các vật liệu cao su của đường ống nhiên liệu phân hủy dẫn đến bị giòn, nứt vỡ sớm.

Hồ Tân

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống