Sự phát triển của các vaccine dựa trên công nghệ mRNA của hãng dược phẩm Moderna (Mỹ) và Pfizer (Mỹ)/BioNTech (Đức) tiếp sức cho cuộc chiến chống COVID-19 là một ví dụ nổi bật về công nghệ mRNA, với thành công nổi bật trong số đó.
Các nhà khoa học hy vọng rằng nhờ thành quả ấn tượng của vaccine mRNA, họ có thể ngăn chặn hiệu quả các bệnh nguy hiểm như HIV, ung thư hoặc bệnh cúm.
Trong công cuộc chống dịch COVID-19 của nhân loại, Vaccine công nghệ mRNA được coi là "khắc tinh" tiên phong.
"Dạy" các tế bào tạo protein hỗ trợ phản ứng miễn dịch bên trong cơ thể của con người được tạo ra bởi vi-rút truyền tin RNA (mRNA). Các tế bào của con người được biến đổi thành nhà máy sản xuất mRNA theo yêu cầu bằng cách tiêm mRNA tổng hợp, tạo ra bất kỳ loại protein nào mà hệ miễn dịch học cách nhận biết và tiêu diệt. Công nghệ này đã và đang được nghiên cứu để điều trị các bệnh khác.
Các nhà khoa học tại Đại học Yale (Mỹ) đã phát triển một loại vaccine mRNA nguyên mẫu vào đầu tháng này để giúp chuột lang phòng các bệnh do bọ ve gây ra bằng cách "huấn luyện" hệ thống miễn dịch của chúng nhận biết và phản ứng với các protein có trong nước bọt của bọ ve.
Họ hy vọng rằng nếu loại vaccine này được phát triển hơn nữa, nó có thể được sử dụng để ngăn ngừa bệnh Lyme ở người nếu bị bọ ve đốt. Tuy nhiên, đây chỉ là một minh về tiềm năng của mARN.
Xét về tiềm năng thay đổi thế giới, vaccine mRNA có hai đặc điểm chính: chế phẩm này được sản xuất nhanh chóng, thể hiện qua tốc độ mà Pfizer/BioNTech và Moderna tung ra các loại vaccine trong thời gian nhanh kỷ lục và về bản chất là rất linh hoạt.
Theo Hiệp hội Cao đẳng Y tế Mỹ (AAMC) đã nhận định vào tháng 3, công nghệ mRNA sản xuất vaccine có khả năng điều trị các bệnh như sốt rét và xơ nang, bệnh lao và viêm gan B.
Khi cần thiết để đối phó với các kháng nguyên khác nhau do mỗi mầm bệnh tạo ra, các nhà khoa học sẽ phải sửa đổi các sợi RNA. Vaccine mRNA hỗ trợ các nhà nghiên cứu có thể tạo ra "vũ khí chuyên dụng hơn" dựa trên kiến thức về các đặc điểm cụ thể của "kẻ thù".
Như bệnh cúm, hiện tại có 4 chủng vi-rút cúm đang lưu hành và mỗi chủng đều phát triển nhanh chóng, mất tác dụng của vaccine từ năm trước. Trong khi đó, các nhà sản xuất cần ít nhất 6 tháng để sản xuất vaccine, một quá trình tốn nhiều công sức liên quan đến việc tạo ra vi-rút giảm độc lực bên trong hàng triệu quả trứng gà.
Mặc dù sản phẩm cuối cùng hầu như luôn an toàn, nhưng tỷ lệ phòng bệnh không thực sự cao. Ngược lại, nếu virus cúm biến đổi, vaccine mRNA về lý thuyết có thể được tạo ra để bảo vệ chống lại cả bốn chủng vi-rút cúm một cách hiệu quả và được nhanh chóng điều chỉnh.
Ngoài ra, trong khi các vaccine truyền thống phải nhắm trúng mục tiêu cụ thể để tiêu diệt "kẻ xâm nhập" nhất định, thì các vaccine mRNA có thể tấn công đồng thời nhiều vị trí virus cúm.
Ngoài việc giúp con người chống lại bệnh cúm, vaccine mRNA có thể là "nhân tố thay đổi cuộc chơi" trong cuộc chiến chống ung thư. Mỗi năm, hàng nghìn trường hợp ung thư được ngăn ngừa bằng vắc-xin HPV, bảo vệ cơ thể khỏi loại vi-rút gây ung thư tử cung. Các nhà khoa học trong tương lai dự đoán rằng vắc-xin mRNA có thể được sử dụng để ngăn ngừa bệnh ung thư.
Tương tự như vaccine mRNA có thể giúp hệ thống miễn dịch của con người nhận ra và tiêu diệt các protein liên quan đến các mầm bệnh nguy hiểm, chúng có thể được phát triển để xác định và loại bỏ các protein liên quan đến tế bào ung thư, thậm chí ngay cả tế bào ung thư về mặt lý thuyết.
Với các bệnh nan y hiện nay, thành công của công nghệ mRNA cũng đang mở ra cơ hội cho nhân loại.
Theo Tiến sĩ. Norbert Pardi tại Đại học Pennsylvania (Mỹ), một loại vaccine ngăn chặn ung thư hiệu quả sẽ tạo ra phản ứng tế bào T phản ứng đặc biệt với tế bào T CD8 +, có khả năng tiêu diệt tế bào ác tính. Những bệnh nhân bị ung thư sẽ được tiêm vắc-xin chống ung thư với hy vọng rằng các tế bào T được kích hoạt bởi vắc-xin sẽ loại bỏ các tế bào khối u.
Mặc dù vẫn còn nhiều khó khăn phải vượt qua, nhưng triển vọng phát triển mRNA kháng HIV được cho là khả thi. Khó khăn lớn hiện nay là chưa có ứng cử viên vaccine nào được phát triển đến thời điểm này có thể tạo ra các kháng thể trung để đối phó với virus HIV trong các tế bào đích.
Theo các nhà khoa học, mRNA sẽ tạo ra chất sinh miễn dịch, một kháng nguyên phản ứng miễn dịch tương tự như virus HIV và có thể hỗ trợ cơ thể tạo ra các kháng thể trung chống lại vi-rút.
Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng hiện vẫn còn quá sớm để nghiên cứu vấn đề này và dường như vaccine HIV sử dụng công nghệ mRNA hiện không phải là một lựa chọn trong tương lai gần.
Theo ông Derek Cain, thuộc Viện vaccine cho người của Đại học Duke (Mỹ), "chúng tôi tin chắc rằng vaccine HIV sẽ là loại vaccine phức tạp nhất từng được sử dụng trong cộng đồng." Chúng tôi không mong đợi chế phẩm này hoạt động 100% hoặc 90% giống như vắc-xin COVID-19, nhưng ngay cả khi chúng tôi có thể đạt được 50–70% thành công, thì đó cũng là một thành công; 70% sẽ là một tuyệt vời."
Công nghệ mRNA vẫn có thể phải đối mặt với nhiều thách thức trong tương lai. Mặc dù thực tế là các loại thuốc ngừa COVID-19 cho đến nay không gây ra các phản ứng phụ nghiêm trọng trên diện rộng, nhưng điều này có thể không đúng với các loại thuốc mRNA khác và đòi hỏi phải có thêm nghiên cứu về vấn đề này.
Ngoài ra, cần tính đến các yếu tố liên quan đến vấn đề logistics. Các sự cố trong chuỗi cung ứng do đại dịch COVID-19 gây ra có nguy cơ trở nên tồi tệ hơn do biến đổi khí hậu.
Bởi vì chúng phải được vận chuyển trong điều kiện rất sạch và được bảo quản ở nhiệt độ rất thấp, các chuyên gia lo ngại điều này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng của vaccine mRNA.
Trong khi đó, những thông tin sai lệch về vaccine mRNA cũng có tác động tiêu cực đến công tác tiêm chủng. Các chính phủ và doanh nghiệp phải đầu tư đáng kể vào công nghệ sinh học để sản xuất vaccine mRNA, đây là một vấn đề lớn nữa.
Do đó, các nhà khoa học cảnh báo rằng việc sử dụng vaccine mRNA không phải là một cách nhanh chóng và dễ dàng để đối phó với các đại dịch sắp xảy ra. Việc đảm bảo năng lực sẵn sàng ứng phó dịch bệnh đòi hỏi những đầu tư đáng kể vào công tác giám sát và theo dõi virus, chủ động thử nghiệm vaccine chống virus có khả năng gây đại dịch, công nghệ chẩn đoán mới và phương pháp điều trị kháng virus phổ rộng.
Theo Tạp chí Điện tử
Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống
Nguồn tin: dientungaynay.vn
Tham gia bình luận