Sau 389 ngày ở Bắc Cực, ngốn hơn 160 triệu đô la, hàng trăm nhà khoa học nhận được tin dữ: Đó là gì?

(Tổ Quốc) - Sau 389 ngày ở Bắc Cực trong một dự án ngốn hơn 160 triệu USD, không ngờ các nhà khoa học lại mang về một tin dữ.

Sau hành trình kéo dài 389 ngày, các nhà khoa học tham gia sứ mệnh lớn nhất thế giới về thám hiểm Bắc Cực đã trở về vào ngày 12 tháng 10 năm 2020. Theo đó, một nhóm chuyên gia gồm 300 nhà khoa học đến từ 20 quốc gia trên thế giới đã tận mắt chứng kiến những tác động của tình trạng ấm lên toàn cầu với băng ở Bắc Cực.

Tìm hiểu quá trình kết hợp khí hậu ở khu vực Bắc Cực là mục tiêu chính của chuyến thám hiểm với chi phí lên tới 165 triệu USD này, từ đó có thể đưa các mô hình chính xác hơn vào mô hình khí hậu toàn cầu. Các chuyên gia có thể cải thiện dự báo thời tiết và có những đánh giá tốt hơn về tác động của biến đổi khí hậu đối với khu vực và trên thế giới bằng cách thu thập dữ liệu về bầu khí quyển, lượng băng trên biển và hệ sinh thái.

Con tàu Polarstern của Viện Alfred Wegener (Đức) đảm nhận nhiệm vụ vận chuyển, là nơi ở, đồng thời hỗ trợ các chuyên gia khám phá và thu thập dữ liệu, mẫu vật ở Bắc Cực.

Theo các chuyên gia, sứ mệnh Polarstern hay còn gọi là MOSAiC. Các chuyên gia đã mất hơn một năm để thu thập dữ liệu, từ băng biển, đại dương, đến hệ sinh thái, địa sinh học và mô hình.

Bắc Cực không có trạm nghiên cứu khoa học cố định, không giống như Nam Cực. Do đó, có rất ít nhóm chuyên gia có thể tiến hành nghiên cứu lâu dài ở đây.

Tuy nhiên, Bắc Cực lại đóng một vai trò quan trọng trong biến đổi khí hậu toàn cầu. Các nhà khoa học trở về và mang đến một tin dữ sau khi hoàn thành chuyến hành trình kéo dài 389 ngày.

Theo dự đoán ban đầu của các nhà khoa học, Bắc Cực có thể sẽ không còn băng vào mùa hè trong vài thập kỷ tới của thế kỷ 21. Thời tiết và khí hậu của toàn bộ Bắc Bán cầu sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều bởi sự thay đổi lớn này, thậm chí sẽ bao trùm lên chúng.

Sự thật không thể chối cãi từ Bắc Cực

Băng tan dần ở Bắc Cực đã giải phóng các nguyên liệu thô như kim loại, dầu thô và khí đốt tự nhiên. Mặt khác, Bắc Cực đang bắt đầu xuất hiện các tuyến vận chuyển mới và các ngư trường mới do sự biến mất của thềm băng. Để bảo vệ sự phát triển bền vững của Bắc Cực, cần phải có một khuôn khổ rõ ràng cho tất cả những thay đổi này. Do đó, việc hiểu khí hậu và các hệ thống môi trường có thể giúp bảo vệ Bắc Cực.

Theo một điều tra viên của nhóm nghiên cứu hệ sinh thái thuộc cuộc thám hiểm này, sự nóng lên ở Bắc Cực đã tăng lên nhanh chóng kể từ thời kỳ tiền cách mạng công nghiệp. Theo các nghiên cứu liên quan, mất băng là nguyên nhân chính. Theo đó, khi băng tan, vùng nước sâu hơn có thể nhận được nhiều bức xạ mặt trời hơn, từ đó dẫn đến sự khuếch đại ở Bắc Cực hay nóng lên nhanh hơn ở khu vực này.

Theo các nhà khoa học, kể từ năm 1980, độ dày của băng biển ở Bắc Băng Dương đã giảm và hiện chỉ bằng một nửa so với kích thước ban đầu. Độ dày của các tảng băng băng đã giảm trong nhiều năm. Điều này tương ứng với sự nóng lên cực kỳ nghiêm trọng hiện nay ở Bắc Cực.

Các nhà khoa học có thể nghiên cứu những thay đổi của vi sinh vật trong băng và vai trò của ảnh hưởng khí hậu bằng cách sử dụng mẫu vật, là các tảng băng và mẩu băng.

Sứ mệnh MOSAiC đã kết thúc vào ngày 12 tháng 10 năm 2020, muộn hơn khoảng một tháng rưỡi so với kế hoạch ban đầu. Sau hơn một năm, chuyến thám hiểm này đã mang về 150 terabyte và hơn 1.000 mẫu băng.

Theo trưởng đoàn Markus Rex, "Cuộc thám hiểm này đương nhiên sẽ cho ra kết quả với nhiều cấp độ khác nhau."

Trên thực tế, theo các chuyên gia, việc tiến hành phân tích dữ liệu sẽ mất nhiều năm để tạo ra các mô hình giúp dự báo những đợt nắng nóng, mưa lớn... trong 20, 50 hoặc 100 năm tới.

Bắc Cực "đang chết dần", đó là một thực tế không thể chối cãi. Ngay cả khi có những hành động tích cực hơn, băng ở khu vực này vẫn sẽ biến mất vào mùa hè trong những thập kỷ tới. Điều này khó có thể đảo ngược.

Theo chuyên gia về đặc điểm vật lý biển băng Stefanie Arndt, "Thật đau lòng khi biết rằng chúng ta có thể là thế hệ cuối cùng được chứng kiến một Bắc Cực vẫn còn có băng bao phủ vào mùa hè."

Do tình trạng ấm lên toàn cầu, nhiều loài vật sống ở Bắc Băng Dương, bao gồm gấu Bắc Cực, hải cẩu, chim biển và cá voi đầu cung, phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng nghiêm trọng.

Ngoài ra, hệ thống này có thể bị sụp đổ hoàn toàn nếu các dòng đối lưu mang nước ấm từ vùng nhiệt đới lên phía Bắc Đại Tây Dương chậm lại do tác động của biến đổi khí hậu. Kết quả là ở Tây Âu và Bắc Mỹ, biến đổi khí hậu lan rộng. Cuối cùng, sự biến mất của Bắc Băng Dương sẽ có tác động đến toàn bộ hệ thống khí hậu.

Bắc Cực đang trải qua một hồi chuông cảnh tỉnh với tất cả mọi người về tác động của biến đổi khí hậu. Theo các nhà khoa học, chúng ta phải giảm lượng khí nhà kính thải ra càng nhanh càng tốt và thực hiện phối hợp bảo vệ môi trường khu vực.

Các bài viết tham khảo nguồn: AFP, 163, Phys, INF

Minh Hằng

Bắc Cực không có trạm nghiên cứu khoa học cố định, không giống như Nam Cực. Do đó, có rất ít nhóm chuyên gia có thể tiến hành nghiên cứu lâu dài ở đây.