Apple thu thập dữ liệu gì từ người dùng

Apple nhiều lần đối đầu với cơ quan thực thi pháp luật để bảo mật mã hóa điện thoại, tin nhắn và cuộc gọi FaceTime của người dùng, tự định vị mình là công ty đặt quyền riêng tư lên hàng đầu. Ông lớn Cupertino đã "triệt hạ" hoạt động theo dõi quảng cáo của Facebook trong năm qua.

Nhưng khi mô hình kinh doanh của Apple dần thay đổi, liệu quyền riêng tư của người dùng có phải là ưu tiên hàng đầu? Gần đây, hãng đã cố gắng tăng lợi nhuận bằng cách mở rộng các dịch vụ của mình, bao gồm đăng ký Apple Music, iCloud, Apple TV và kinh doanh quảng cáo. Người dùng của Apple bắt đầu thấy nhiều quảng cáo hơn bên trong một số ứng dụng.

Một trong những nguồn doanh thu chính của Apple là các sản phẩm phần cứng. Ảnh: DPReview.

Pernille Tranberg, người sáng lập tổ chức tư vấn Data Ethics EU, nói rằng "Tôi coi Apple là một công ty thay đổi cuộc chơi theo hướng tích cực về vấn đề quyền riêng tư."

Tuy nhiên, khi công ty mở rộng hoạt động kinh doanh quảng cáo, có khả năng người dùng sẽ bị thu thập nhiều dữ liệu hơn và cũng phải thận trọng trước Apple như với bất kỳ hãng công nghệ nào.

Apple có kiến thức gì về người dùng?

Chính sách quyền riêng tư của Apple, bao gồm thông tin người dùng tự cung cấp và dữ liệu từ một số bên thứ ba, bao gồm thông tin mà Apple thu thập về người dùng.

Apple cũng có khoảng 80 bản hướng dẫn về quyền riêng tư cho từng sản phẩm và ứng dụng, nói cụ thể hơn cách thu thập và sử dụng dữ liệu với từng sản phẩm.

Tất cả đều bắt đầu bằng tuyên bố rằng công ty "tin tưởng mạnh mẽ vào các quyền riêng tư cơ bản" và cố gắng giảm thiểu lượng dữ liệu mà họ thu thập. Theo các chuyên gia, Apple thu thập ít dữ liệu hơn so với các ông lớn công nghệ như Google hoặc Facebook.

Apple gần đây đang cố gắng đa dạng hóa nguồn doanh thu hơn là chỉ dựa vào các thiết bị phần cứng đắt tiền như iPhone. Ảnh: Phương Lâm.

Khi bạn bắt đầu sử dụng các sản phẩm của Apple, trước tiên người dùng sẽ bị thu thập tên, địa chỉ email và chi tiết thanh toán. Theo chính sách quyền riêng tư của Apple, hãng có thể thu thập dữ liệu về cách sử dụng thiết bị, bao gồm các ứng dụng, từ tìm kiếm.

Nếu người dùng cho phép, Apple cũng có thể thu thập dữ liệu bổ sung như thông tin vị trí, thông tin sức và thông tin vận động hàng ngày. Trong một số trường hợp, các sản phẩm hoặc dịch vụ sẽ không hoạt động nếu không có dữ liệu như yêu cầu.

Apple khẳng định rằng họ đã tạo các hệ thống xử lý dữ liệu ngay trên thiết bị mà không cần gửi về máy chủ của công ty. Chẳng hạn, Game Center giới thiệu bạn bè dựa trên thông tin trên điện thoại và không được gửi tới Apple.

Mỗi bản cập nhật đều đi kèm với tuyên bố về quyền riêng tư, nhưng người dùng ít chú ý đến điều này. Ảnh: Techbook.

Hãng cũng quảng cáo các phương pháp thu thập dữ liệu cá nhân bị hạn chế. Chẳng hạn, người dùng phải cho phép Apple truy cập vị trí theo thời gian thực để sử dụng các tính năng trong Apple Maps, nhưng thông tin vị trí này được liên kết với "số nhận dạng thay đổi nhiều lần mỗi giờ" và không được liên kết với ID Apple, khiến việc xác định vị trí của một cá nhân trở nên khó khăn.

"Vì vị trí của người dùng có thể tiết lộ danh tính, chúng tôi chuyển đổi các vị trí chính xác thành các vị trí kém chính xác hơn trong vòng 24 giờ," tài liệu về quyền riêng tư của công ty dành cho Maps cho biết.

Vị thế độc quyền

Apple bắt đầu bán quảng cáo trong App Store vào năm 2016, mở rộng quảng cáo sang các ứng dụng Apple News, Stocks và Apple TV. 600 triệu người sử dụng App Store mỗi tuần biến đây thành "đất vàng" quảng cáo của hãng.

Những quảng cáo này có hai loại: quảng cáo dựa trên những gì đang tìm kiếm hoặc quảng cáo được cá nhân hóa dựa trên sở thích và dữ liệu.

Apple giải thích rằng quảng cáo được hiển thị theo ngữ cảnh dựa trên dữ liệu thiết bị, chẳng hạn như ngôn ngữ bàn phím và nhà cung cấp dịch vụ di động, cụm từ tìm kiếm hoặc nội dung được đọc trên các "đi kèm" máy như News (Tin tức) và Stocks (Chứng khoán).

Trên AppStore do Apple độc quyền, nội dung quảng cáo, được đánh dấu "Ad", xuất hiện ngày càng nhiều. Ảnh: IDG.

Ngược lại, khi người dùng bật quảng cáo cá nhân hóa, họ sẽ được gộp vào các nhóm ít nhất 5.000 người "có chung đặc điểm" và nhóm này cùng được hiển thị một loạt các quảng cáo. Tên, địa chỉ, tuổi, giới tính, thiết bị và cả nhạc, phim, sách, chương trình TV, ứng dụng đã tải xuống đều được sử dụng để gom các nhóm này.

Ví dụ, khi bật quảng cáo cá nhân hóa, người dùng có thể được gom vào nhóm yêu thích các ứng dụng năng suất, thể thao, tin tức và kinh doanh cũng như các thể loại giải trí hành động, phiêu lưu và khoa học viễn tưởng.

Theo Tommy Mysk, nhà phát triển ứng dụng và nhà nghiên cứu bảo mật, người điều hành công ty phần mềm Mysk, "Đối với quảng cáo cá nhân hóa, mọi thứ được giám sát và gửi tới Apple gần như theo thời gian thực."

Vào tháng 11/2022, các nhà nghiên cứu của Mysk đã chỉ ra cách các lần nhấn trên màn hình được ghi lại khi sử dụng App Store và dữ liệu này có thể được sử dụng để xác định người dùng khi được phân tích.

Tắt Quảng cáo cá nhân hóa (Personalized Ads) là cách để hạn chế Apple thu thập dữ liệu cá nhân. Ảnh: Apple.

"App Store là trường hợp đặc biệt vì người dùng không có lựa chọn thay thế. Người dùng có thể sử dụng Spotify nếu họ không thích tuyên bố về quyền riêng tư của Apple Music, nhưng không có gì thay thế được, Mysk nói. Ngoài ra, một số vụ kiện chống lại Apple chịu trách nhiệm về độc quyền cửa hàng ứng dụng.

Người dùng có thể vào Cài đặt (Settings), Quyền riêng tư và Bảo mật (Privacy & Security), Quảng cáo Apple (Apple Advertising) và tắt Quảng cáo được cá nhân hóa (Personalized Ads).

Riêng với Apple News và Stocks, người dùng phải vào Cài đặt của từng ứng dụng để bật tính năng liên tục thay đổi yếu tố nhận diện nếu họ muốn tránh bị định danh cá nhân.

Theo các chuyên gia lưu ý, người dùng cũng nên xem xét việc có cho phép Apple thu thập dữ liệu phục vụ hay không. Phân tích và Cải tiến (Analytics & Improvements) hay không. Theo Jen Caltrider, nhà nghiên cứu thuộc dự án *Privacy Not Attached của Mozilla, chuyên đánh giá các thiết bị tiêu dùng, thuật ngữ "mập mờ" có nghĩa là cho phép sử dụng dữ liệu người dùng để làm bất cứ điều gì.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống