Viettel công bố lộ trình nghiên cứu phát triển 6G

Ngày 20/12/2025, tại Hội nghị quốc gia lần thứ 28 về Điện tử, Truyền thông và Công nghệ thông tin (REV-ECIT 2025), TS. Lê Thanh Bằng, Chủ nhiệm dự án thuộc Trung tâm thiết bị vô tuyến băng rộng, Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel (Viettel High Tech) đã cho biết hướng nghiên cứu phát triển 6G của Viettel tại Việt Nam.

TS. Lê Thanh Bằng, Chủ nhiệm dự án thuộc Trung tâm thiết bị vô tuyến băng rộng, Tổng Công ty Công nghiệp Công nghệ cao Viettel chia sẻ tại Hội nghị

Định hướng băng tần và công nghệ cho 6G

Hội nghị Thông tin vô tuyến thế giới 2023 (WRC23) đã tạo ra thay đổi lớn trong lịch sử phát triển mạng di động thế hệ mới. Hội nghị xác định băng tần 6GHz (6.425-7.125GHz) chính thức phục vụ mạng di động, mở ra cơ hội tăng dung lượng cho 5G Advanced và các thế hệ mạng di động tiếp theo.

WRC23 đồng thời xác định dải tần số từ 6GHz đến 15GHz là lựa chọn hàng đầu cho băng tần hoạt động của 6G. Dự kiến WRC27 sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về băng tần hoạt động chính cho 6G, tập trung vào ba dải: 4.4-4.8GHz, 7.125-8.4GHz và 14.8-15.35GHz.

Tổng quan SoftBank thử nghiệm 6G đầu tiên tại Nhật Bản với băng tần 7GHz

Báo cáo từ Nokia năm 2025 cho biết băng tần 7.125-8.4GHz phù hợp nhất để mở rộng phổ tần tầm trung. Dải tần 7.125-8.4GHz giúp các nhà mạng triển khai trạm Macro, tăng dung lượng và mở rộng phạm vi phủ sóng.

SoftBank thử nghiệm 6G đầu tiên tại Nhật Bản với băng tần 7GHz

Tại Hoa Kỳ, kế hoạch mở rộng băng tần C lên 3.1GHz kết hợp với băng tần 12.7GHz sẽ đẩy nhanh tăng trưởng 6G và mở rộng hệ sinh thái ra ngoài biên giới nước này.

Nhiều quốc gia đã lên kế hoạch đấu giá phổ tần 6-8GHz. Trong đó, Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc phân bổ băng tần với độ rộng từ 700MHz đến 1.5GHz. Brazil và Australia cũng chuẩn bị triển khai đấu giá trong năm 2025.

Tổ chức 3GPP đã hoàn thành Release 18 cho 5G Advanced vào quý 4/2024, tạo nền tảng cho sự phát triển truy cập không dây di động hướng tới 6G.

Release 19 và 20 sẽ tiếp tục phát triển công nghệ 6G trên nền tảng 5G trong giai đoạn 2025-2027. Release 21 dự kiến hoàn thành vào quý 2/2028 với bản tiêu chuẩn đầu tiên về RAN1 (Radio Access Network) cho 6G dựa trên nền tảng công nghệ hoàn toàn mới.

Các chuyên gia đã thảo luận về chuẩn 6G tại hội thảo Incheon vào tháng 3/2025, sau khi hoàn thành giai đoạn xác định các trường hợp sử dụng (use case) và chỉ tiêu hiệu năng (KPI).

Liên minh Viễn thông Di động Toàn cầu (GSMA) dự báo 6G sẽ yêu cầu băng thông mỗi kênh tăng gấp 4 lần so với 5G. Nếu 5G sử dụng băng thông kênh tối đa 100MHz, 6G sẽ cần 200MHz ở giai đoạn thảo luận ban đầu và có thể lên 400MHz hoặc tổng hợp từ hai kênh 200MHz khi triển khai thực tế.

Nokia tập trung nghiên cứu băng tần 7.125-8.4GHz với công nghệ Extreme MIMO sử dụng 768 phần tử anten hoặc nhiều hơn. Kết quả thử nghiệm cho thấy tốc độ trung bình tăng gấp 2-3 lần so với 5G. Dung lượng mỗi cell tăng 10-20 lần so với băng tần 3.5GHz nhờ băng thông kênh rộng hơn 400MHz và số lượng phần tử anten tăng gấp 10 lần.

Nokia thử nghiệm thực tế tại khoảng cách 100m, ghi nhận chênh lệch công suất tín hiệu giữa băng tần 3.6GHz (64 TRX) và 7GHz (128 TRX) chỉ 1dB. Ở khoảng cách 490m, cả hai băng tần đạt -57dBm, chứng minh vùng phủ sóng tương đương.

Ericsson đề xuất công nghệ chia sẻ phổ tần 5G/6G, giúp các nhà mạng triển khai 6G trên băng tần 5G hiện tại. Hãng cũng nghiên cứu công nghệ tách (decoupling) đường lên và đường xuống, cho phép dải tần tốt nhất cho đường xuống có thể khác với dải tần tốt nhất cho đường lên.

Samsung tập trung phát triển công nghệ MIMO kích thước lớn với nhiều anten và nhiều sóng mang trên một trạm. Hãng cũng phát triển công nghệ SBFD (Sub-Band non-overlapping Full Duplex) để mở rộng vùng phủ sóng đường lên và mạng phi mặt đất (Non-Terrestrial Networks) nhằm cung cấp kết nối tới vùng sâu vùng xa.

Huawei đẩy mạnh xử lý vô tuyến thông minh kết hợp AI, xử lý nhiều băng tần và tích hợp lớn để giảm giá thành sản phẩm. Hãng dự kiến tăng số TxRx cho cả TDD và FDD trong giai đoạn 2020-2025, đồng thời giảm độ trễ của hệ thống.

Softbank Nhật Bản đang triển khai hai dự án chính: HAPS (High Altitude Platform Station - trạm trên cao tầng bình lưu) và AI-RAN. Trong đó, dự án Taara của GoogleX đạt tốc độ truyền 20Gbps ở khoảng cách 20-40km và đã vận hành tại Ấn Độ cùng châu Phi. Google định vị Taara là dự án trọng điểm cho 6G với mục tiêu thay thế cáp quang.

Công nghệ lõi định hình 6G

TS. Lê Thanh Bằng cho biết, trí tuệ nhân tạo đóng vai trò nền tảng trong 6G với hai cách triển khai. Mô hình một chiều xử lý đơn giản, dễ chuẩn hóa, thiết bị dễ kết nối. Mô hình hai chiều xử lý phức tạp hơn nhưng hiệu quả hơn. Các nhà mạng dùng AI để điều khiển chùm sóng, lập lịch truyền dữ liệu, quản lý thiết bị di động và triển khai hạ tầng. Cách làm này tăng hiệu suất hoạt động, giảm chi phí đầu tư.

Công nghệ cảm biến tích hợp (Integrated Sensing and Communication) phát hiện sự hiện diện, vị trí và chuyển động thụ động. Nhà mạng dùng lại hạ tầng vị trí, tần số và phần cứng hiện có để triển khai dịch vụ mới, tăng hiệu suất hoạt động.

Trạm phát sóng 6G sử dụng anten có kích thước lớn hơn với nhiều phần tử anten hơn, giúp tín hiệu phát đều trên toàn bộ vùng phủ sóng thay vì chỉ mạnh ở vài khu vực. Công nghệ MIMO phân tán cho phép truyền tín hiệu đến nhiều thiết bị cùng lúc, nhà mạng đang chuyển từ cách triển khai trạm thưa sang triển khai trạm dày đặc để tăng dung lượng mạng và tốc độ truyền tải.

OpenRAN và 3GPP thống nhất phân công tiêu chuẩn hóa 6G tại hội thảo tháng 4/2025. 3GPP phụ trách tiêu chuẩn kết nối giữa trạm phát và thiết bị người dùng. OpenRAN phụ trách tiêu chuẩn kết nối bên trong trạm phát, đảm bảo tương thích với 3GPP. Liên minh OpenRAN đang triển khai 130 bản tiêu chuẩn kỹ thuật qua 11 nhóm làm việc và 9 nhóm nghiên cứu.

Viettel chủ động làm chủ công nghệ, nghiên cứu phát triển 6G

TS. Lê Thanh Bằng cho biết, Viettel đang thực hiện nghiên cứu thử nghiệm các công nghệ chủ đạo trên nền tiêu chuẩn 5G Advanced theo chuẩn 3GPP. Chiến lược của Viettel là phát triển sản phẩm gNodeB 5G Advanced để làm chủ công nghệ, đồng thời sẵn sàng nâng cấp khi 6G có tiêu chuẩn chính thức.

Viettel phát triển trạm gNodeB 5G Advanced có thể nâng cấp lên 6G nhưng chạy trên hạ tầng 5G hiện tại. Giải pháp đáp ứng nhu cầu thị trường ngay và giảm chi phí thay thiết bị khi 6G xuất hiện.

Viettel thiết kế trạm phát sóng kết hợp băng thông rộng, hiệu suất cao của 5G Advanced với công nghệ lõi của 6G, giúp nâng cấp dễ dàng khi cần. Thiết bị tương thích với cả hai thế hệ mạng, các hãng chipset đã sản xuất linh kiện tương ứng nên Viettel tránh tình trạng thiếu phụ tùng hoặc phải chi tiền lớn để thử nghiệm.

TS. Lê Thanh Bằng dẫn chứng, các hãng công nghệ lớn như Nokia, Ericsson, Samsung cùng Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đang triển khai nghiên cứu 6G qua ba giai đoạn.

Lộ trình phát triển 6G của Viettel. Ảnh chụp báo cáo

Giai đoạn đầu: Tập trung thử nghiệm công nghệ chủ đạo để xác định hướng kỹ thuật chính của 6G. Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đã hoàn tất giai đoạn này.

Giai đoạn thứ hai: Thử nghiệm giải pháp kỹ thuật cụ thể, các hãng chế tạo nguyên mẫu 6G cho từng kịch bản sử dụng và đo lường hiệu suất theo chỉ tiêu cụ thể.

Giai đoạn thứ ba: Thử nghiệm toàn bộ hệ thống mạng, các hãng phát triển thiết bị 6G tiền thương mại và kiểm tra sản phẩm then chốt trước khi tung ra thị trường. Mạng 6G thương mại đầu tiên dự kiến hoạt động năm 2030.

GSMA báo cáo năm 2024 ghi nhận 80% nhà mạng đặt mục tiêu nâng cao trải nghiệm khách hàng và cung cấp dịch vụ mới. Trí tuệ nhân tạo đang thay đổi cách sử dụng dữ liệu khi các thiết bị tích hợp AI cần kết nối liên tục để đồng bộ dữ liệu và xử lý thời gian thực trên đám mây.

Các công nghệ lõi như AI/ML trong RAN, công nghệ đa băng tần, xử lý nhiều anten và giảm độ trễ sẽ được thử nghiệm trên 5G Advanced trước khi 3GPP đưa vào tiêu chuẩn 6G năm 2028. Việt Nam cần tập trung nguồn lực ngay để tham gia sớm vào cuộc đua công nghệ 6G.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống