Mở đường bứt phá cho trò chơi Việt

Hơn 15.000 lượt người đã tham dự sự kiện, đây là lần đầu tiên Ngày hội Game Việt Nam được tổ chức. Sự kiện không chỉ tạo cơ hội cho những người yêu chơi có cơ hội gặp gỡ, giao lưu và chia sẻ kinh nghiệm mà còn tạo môi trường cho các nhà sản xuất và phát hành giới thiệu trò chơi ra thị trường, mở ra cơ hội kết nối giữa các doanh nghiệp trong và ngoài nước với các nhà đầu tư.

Nhiều rào cản đối với sự phát triển của ngành trò chơi Việt

Theo ông Lã Xuân Thắng, Giám đốc phát hành trò chơi trực tuyến VNG, ngành trò chơi rất phát triển trên toàn cầu, với doanh thu năm 2020 đạt hơn 179,1 tỷ đô la, đến năm 2022 đạt hơn 184,4 tỉ đô la và dự kiến thị trường trò chơi toàn cầu sẽ đạt 211,2 tỉ đô la vào năm 2024, với mức tăng trưởng hàng năm đạt 3,4%. Ngành trò chơi Việt Nam được xếp hạng thứ 5 về doanh thu trong khu vực Đông Nam Á, riêng tại Việt Nam. Trong đó, thể thao điện tử - eSports đã thay đổi ngành trò chơi Việt Nam trong hai năm qua. Điều này cho thấy rằng có rất nhiều cơ hội cho sự phát triển của ngành trò chơi ở Việt Nam.

Có thể thấy doanh thu eSports toàn cầu đạt lần lượt 957,5 triệu đô la vào năm 2019 và 1059,3 triệu đô la vào năm 2020, với mức tăng trưởng hàng năm 10,6%. Với 489,5 triệu người theo dõi trong năm 2021, gần 50% trong số đó là theo dõi thường xuyên, liên tục, đáng chú ý là lượng người theo dõi eSports cũng khá cao. Chưa kể, eSport được đưa vào các chương trình thi đấu game thế giới, được coi là nền kinh tế không khói của thế giới.

Do đó, ông Lã Xuân Thắng kỳ vọng rằng ngành trò chơi ở Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội và dư địa để mở rộng trong tương lai. Để tạo ra cú hích cho sự phát triển của ngành trò chơi, điều này không thể thiếu được sự hỗ trợ của cộng đồng xã hội, của các cơ quan quản lý nhà nước và Chính phủ Việt Nam.

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Bảo, Tổng giám đốc Công ty Truyền thông đa phương tiện VTC, cho rằng xã hội Việt Nam vẫn còn định kiến lỏng lẻo về ngành trò chơi và coi đây chỉ là môn giải trí hơn là ngành kinh doanh. Do đó, có rất nhiều chính sách quản lý nghiêm ngặt đối với trò chơi Việt Nam, dẫn đến không ít ngành trò chơi Việt Nam chảy "máu chất xám", không chỉ về nhân sự mà cả doanh thu khi được phát hành chủ yếu ở nước ngoài, dẫn đến thất thu thuế.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Bảo khẳng định rằng nếu nhìn từ góc độ nghiêm túc, ngành game sẽ trở thành nền kinh tế số mũi nhọn trong tương lai. Có thể thấy, có gần 3,2 tỷ người chơi game trên thế giới vào năm 2022 với doanh thu 196,8 tỉ USD. Có 28,4 triệu người chơi game ở Việt Nam và doanh thu 665 triệu USD. Ngoài ra, 450.000 CNTT là cần thiết cho ngành game ở Việt Nam vào năm 2021. Tuy nhiên, hiện có khoảng 430.000 lập trình viên ở Việt Nam, có nghĩa là 20.000 vị trí lập trình viên không được tuyển dụng trong tương lai gần. Sự thiếu hụt này là do chênh lệch trình độ của lập trình viên và yêu cầu của doanh nghiệp.

Trong khi đó, thể thao điện tử tạo ra dư địa khổng lồ để phát triển kinh tế. 532 triệu người trên toàn thế giới theo dõi eSports vào năm 2022. Doanh thu eSport toàn cầu năm 2022 là 1,3 tỷ USD, tăng 21,8%. Newzoo ước tính rằng sẽ có hơn 640 triệu người theo dõi bộ môn này vào năm 2025 với tốc độ tăng trưởng hàng năm là 8,1% trong giai đoạn 2020–2025.

Ông Nguyễn Ngọc Bảo khẳng định rằng điều này sẽ kéo theo nhiều ngành khác nhau, bao gồm doanh thu từ chơi game trả phí, thanh toán điện tử phát triển, doanh thu chia sẻ từ các dịch vụ trung gian, doanh thu từ bán vé sự kiện, thiết bị công nghệ, nhà tài trợ, quảng cáo,...

Theo ước tính, 1,384 triệu đô la Mỹ sẽ được đổ vào doanh thu eSports vào năm 2022, trong khi Việt Nam thiếu thực sự chuyên nghiệp và có nguồn thu ổn định, rõ ràng như eSport toàn cầu. eSport trong con mắt của nhà quản lý và người dân Việt Nam đơn thuần chỉ đơn giản là chơi.

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Cục phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TTTT), chia sẻ lý do tại sao ngành game Việt vẫn chưa được coi trọng và phát triển. Theo Lê Quang Tự Do, nguyên nhân của những nhà làm game và phát hành game trong nước vẫn chưa có sự "bắt tay" với nhau, mạnh ai nấy làm để có thể "đi nhanh", nhưng thực tế lại kéo ngành game Việt "đi chậm" lại.

Có thể thấy, Bộ TTTT đã cấp phép cho hơn 300 doanh nghiệp sản xuất và phát hành trò chơi trong thời gian qua, nhưng chỉ có khoảng 30 doanh nghiệp hiện có khả năng tồn tại và phát triển. "Trong khi đó, sự phát triển của ngành trò chơi phụ thuộc vào nhau. Theo Lê Quang Tự Do, người viết trò chơi đã gặp khó khăn khi tìm kiếm đối tác phát hành trò chơi trong nước, dẫn đến thực trạng là người phát hành trò chơi lại hay phát hành trò chơi ra nước ngoài.

Ông Lê Quang Tự Do cũng chỉ ra rằng dự thảo đánh thuế đặc biệt cho ngành trò chơi gây khó khăn cho ngành trò chơi. Chính sách quản lý của Việt Nam, chẳng hạn như game Blockchain, game 3.0..., cũng không thể theo kịp ngành công nghệ trò chơi và do đó không thể quản lý để cấp phát hành trò chơi, dẫn đến chảy máu chất xám ở Việt Nam.

Gỡ khó cho ngành trò chơi

Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo, khi nói đến đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với trò chơi điện tử, ông cho rằng vì trò chơi Việt chủ yếu được phát hành tại nước ngoài nên doanh thu sẽ không thể nộp thuế cho nước này. Xem xét doanh thu doanh thu của trò chơi khi so sánh với thế giới, điều này chỉ đại diện cho doanh thu nhỏ. Ông Ngọc Bảo lo ngại rằng "những hạn chế trên, nếu không xem xét kỹ, có thể bóp chết ngành game Việt, dẫn đến chảy máu chất xám trong khi doanh nghiệp game Việt Nam đang ngày càng teo tóp."

Trong khi đó, ông Lã Xuân Thắng có quan điểm thoải mái hơn về thuế tiêu thụ đặc biệt vì đây chỉ là đề xuất đưa vào dự thảo, không phải là giải pháp áp thuế ngay lập tức, nhưng cũng là cơ hội cho ngành game làm rõ hơn về vấn đề này với các cơ quan quản lý, Chính phủ Việt Nam để có những điều chỉnh thích hợp. "Mục đích của đánh thuế tiêu thụ đặc biệt là điều chỉnh hành vi của người dùng, điều này cũng thể hiện rằng ngành game của Việt Nam chỉ là chơi, không phải là nền kinh tế số. Do đó, ông Thắng đề xuất một giải pháp để giúp các cơ quan quản lý hiểu rõ căn cơ của vấn đề mà Bộ tài chính và các cơ quan quản lý quan tâm.

Theo ý kiến của đơn vị sản xuất trò chơi, ông Thái Thanh Liêm, CEO TOPBOX, đặc trưng của việc phát hành trò chơi vận hành bằng nguồn quảng cáo nên doanh thu cũng thấp. Do đó, các nhà phát hành trò chơi và trò chơi thường đặt văn phòng của họ ở nước ngoài hơn là ở Việt Nam. Để ngành trò chơi phát triển hơn ở Việt Nam, các cơ quan quản lý phải điều chỉnh việc đánh thuế hợp lý.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống