Các bài học kinh nghiệm về thị trường blockchain tại Việt Nam

Khi rủi ro trở nên tồi tệ hơn, Đạo luật MiCA xuất hiện như liều thuốc đối với lĩnh vực tiền mã hóa. Dự kiến sẽ có hiệu lực vào năm 2024. MiCA được kỳ vọng sẽ cung cấp sự chắc chắn về mặt pháp lý cho các loại tài sản số không nằm trong quy định tài chính hiện hành của Châu Âu. Cụ thể, MiCA sẽ đưa tất cả các nhà phát hành và nhà cung cấp dịch vụ tài sản số (CASP) vào một khuôn khổ cấp phép theo quy định và thiết lập một khuôn khổ pháp lý cụ thể cho các loại stablecoin.

Vì sao MiCA quan trọng?

Theo luật sư Đào Tiến Phong, CEO Investpush Legal, chuyên gia pháp lý của Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này, "Liên minh châu Âu là một liên minh chính trị, kinh tế và quân sự quan trọng nhất thế giới." Do đó, MiCA được coi là bước đột phá quan trọng trong quản lý thị trường tài sản số ở châu Âu và từ đó có thể là hình mẫu cho các quy định và chính sách quản lý thị trường trên toàn cầu về tài sản số.

MiCA được luật gia Lê Tấn Nhật - CEO C-Spaceship, chuyên gia pháp lý Hiệp hội Blockchain Việt Nam, đánh giá là "một bước tiến đáng kể trong việc quản lý thị trường tài sản số tại lục địa già", đặc biệt là khi thị trường tiền số châu Âu đã chứng kiến nhiều vụ lừa đảo.

Theo luật sư Đào Tiến Phong, việc áp dụng MiCA ban đầu sẽ có tác động tích cực và tiêu cực, nhưng sự tích cực sẽ chiếm ưu thế trong quá trình triển khai. Các nhà cung cấp dịch vụ tài sản số và doanh nghiệp nhỏ ở châu Âu có thể là đối tượng đầu tiên bị ảnh hưởng trực tiếp. Các quy định mới của MiCA, như đăng ký, bảo vệ khách hàng, quản lý rủi ro, chống rửa tiền, chống tài trợ khủng bố và các nghĩa vụ báo cáo giám sát, sẽ cần phải được tuân thủ bởi các đối tượng này. MiCA chắc chắn sẽ làm tăng gánh nặng tài chính cho các nhà cung cấp và doanh nghiệp. Ngược lại, các dự án yếu kém sẽ được thanh lọc đáng kể, giúp thị trường trở nên lành mạnh và an toàn hơn.

Người dùng và các nhà đầu tư là đối tượng được hưởng lợi chính trong thời gian đó. Chính bản thân các quốc gia trong Liên minh châu Âu sẽ được hưởng lợi vì có thể quản lý và thu thuế từ các hoạt động này, giảm bớt sự bất ổn kinh tế mà các rủi ro không có kiểm soát trong lĩnh vực tài sản số có thể xảy ra.

Kinh nghiệm cho Việt Nam

Các cơ quan quản lý ở Việt Nam đang tích cực nghiên cứu tài sản mã hóa, cụ thể là Nghị quyết 01/NQ-CP mới đây về thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, khẳng định tiếp tục nhiệm vụ rà soát, hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát, cơ chế quản lý tiền điện tử, tài sản ảo, tiền ảo. Mặc dù thực tế là đất nước vẫn chưa chính thức thừa nhận tài sản mã hóa là tài sản hay tiền tệ, nhưng các cơ quan quản lý ở đây đang tích cực nghiên cứu chúng. Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thực hiện việc này, cụ thể là trong các nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển và thí điểm việc sử dụng "tiền ảo" dựa trên công nghệ blockchain từ năm 2021 đến 2023.

Theo Luật sư Đào Tiến Phong, "Sự ra đời của MiCA rất đáng để các nhà hoạch định chính sách học hỏi kinh nghiệm triển khai thực tế. Nghiên cứu MiCA có một vài điểm đáng quan tâm mà chúng ta có thể học hỏi. Ngoài ra, cần phải xem xét các điểm hạn chế của MiCA, chẳng hạn như các quy định về hoạt động tài chính phi tập trung (DeFi) và NFT. NFT, bản chất cũng là token và từ lâu đã được coi là một loại tài sản số, đặc biệt. Việc MiCA điều chỉnh các tổ chức phát hành token dưới dạng hoạt động trao đổi token cũng như hoạt động thực thể của chúng. Đây là những điểm cần được xem xét kỹ lưỡng.

Ngoài ra, theo Luật gia Lê Tấn Nhật, Việt Nam có thể tham khảo MiCA đầu tiên về cơ chế quản lý các nhà cung cấp dịch vụ tài sản số, cụ thể là yêu cầu nhà cung cấp đăng ký và tuân thủ quy định nhằm giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho người dùng. Để đảm bảo các nhà cung cấp tài sản số tuân thủ quy định và ngăn chặn các hoạt động tội phạm, rửa tiền, trước tiên phải tạo ra một cơ quan giám sát thị trường tài sản số.

Ông giải thích rằng việc đồng nhất các quy định pháp lý giúp tạo ra một môi trường kinh doanh và đầu tư an toàn, thu hút nhà đầu tư nước ngoài và hỗ trợ thị trường tài sản số phát triển bền vững, đặc biệt trong bối cảnh mà nền kinh tế số, xã hội số đang hướng tới. Để đảm bảo tính hợp lệ của thị trường tài sản số, cần có các quy định về hành vi phạm, các quy định xử lý giữa các giao dịch dân sự hoặc các quy định xử lý hình sự. Đặc biệt, việc tuân thủ quy định sẽ giúp các cơ quan thuế có thể tính toán việc quản lý các nguồn thu từ các hoạt động kinh doanh từ tiền điện tử để có thể có biểu thuế truy thu một cách nhất quán.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống