Tại sao bão không bao giờ hình thành ở xích đạo?

Xoáy thuận nhiệt đới là thuật ngữ được sử dụng để mô tả những cơn gió bão dữ dội. Do đó, bạn có thể dự đoán chúng sẽ quét qua toàn bộ vùng nhiệt đới. Tuy nhiên, có một khu vực của vùng nhiệt đới mà bão hầu như không bao giờ hình thành, đó là đường xích đạo.

Theo Gary Barnes, một nhà khí tượng học hiện đã nghỉ hưu tại Đại học Hawaii, các bản đồ lịch sử về vị trí của các cơn bão nhiệt đới, còn được gọi là bão và cuồng phong thuộc vào vị trí, cho thấy "chúng rất hiếm khi hình thành ở phạm vi cách xa vài độ so với đường xích đạo." (Một vĩ độ bao gồm khoảng 69 dặm, hay 111 km.) (Một vĩ độ)

Nhưng tại sao không có bão hình thành ở đường xích đạo? Về bản chất, những cơn gió xoáy mạnh của bão là kết quả của sự bảo toàn momen động lượng truyền đạt bởi sự tự quay của Trái đất. Ngay cả khi không khí ổn định, Trái đất và bầu khí quyển bên trên nó thực sự đang di chuyển với tốc độ hơn 1.000 dặm/giờ (1.600 km/giờ). Chuyển động này thay đổi theo hướng quay của Trái đất từ tây sang đông.

Chu vi Trái đất lớn nhất ở xích đạo. Điều này có nghĩa là bất cứ thứ gì đứng trên đường xích đạo đều di chuyển nhanh hơn, với khoảng cách lớn hơn về phía Đông so với bất cứ thứ gì nằm cách xa đường xích đạo - như ở phía Bắc hoặc phía Nam trên bề mặt Trái đất, trong cùng một khoảng thời gian.

Nếu không khí di chuyển về phía bắc từ đường xích đạo, nó sẽ di chuyển nhanh về phía đông so với môi trường xung quanh. Điều này có nghĩa là không khí từ đường xích đạo khi di chuyển về phía Bắc sẽ rẽ phải. Ngược lại, không khí di chuyển từ đường xích đạo về phía Nam sẽ đi lệch trái.

Hướng xoáy của các cơn bão nhiệt đới được điều chỉnh bởi hiện tượng này, được gọi là hiệu ứng Coriolis. Không khí xoáy sang phải sẽ tạo ra chuyển động quay ngược chiều kim đồng hồ ở Bắc bán cầu, trong khi điều ngược lại sẽ xảy ra ở Nam bán cầu.

Các cơn bão quay do chuyển động của môi trường xung quanh. Sự chuyển hướng của gió tự nhiên sẽ rất yếu ở gần xích đạo, nhưng nó sẽ tăng lên ở vĩ độ cao.

Đây chính là nguyên nhân của sự hình thành cực kỳ hiếm của xoáy thuận nhiệt đới gần đường xích đạo. Không khí chuyển động nhanh hơn, gió mạnh hơn ở vĩ độ cao hơn (xa xích đạo), thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của xoáy thuận mưa nhiệt đới.

Tuy nhiên, vẫn có những ngoại lệ kỳ lạ, chẳng hạn như cơn bão nhiệt đới Vamei đổ bộ vào năm 2001 ở Biển Đông. Theo đó, cơn bão này thực sự hình thành sớm hơn và cách xa đường xích đạo, tăng cấp trong vòng 2 độ từ đường xích đạo. Theo các nhà khoa học, vòng xoáy của bão Vamei được tạo ra bởi những cơn gió tương tác với địa hình của quần đảo Indonesia.

Khi một cơn bão nhiệt đới đi qua đường xích đạo, nó sẽ bắt đầu hút không khí quay theo hướng ngược lại, vô hình trung, có thể khiến cơn bão trở nên suy yếu và tan rã. Tuy nhiên, vì vòng quay nghịch vẫn còn khá nhỏ khi ở vị trí đường xích đạo, một cơn bão cũng có thể đi qua đường đường xích đạo với một khoảng cách nhỏ. Tuy nhiên, một cơn bão cũng không thể vượt quá vài độ sang phía bên kia bán cầu.

Tham khảo Live Science

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống