Xây nhà kháng chấn - Giải pháp cho khu vực dễ bị động đất ở Indonesia

Một bài học quan trọng để tính đến yếu tố xây dựng nhà ở tại những vùng dễ xảy ra thảm là trận động đất tại Ci vào tháng 11 năm ngoái tại Indonesia và Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 2/2023. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng chống động đất có thể tiết kiệm tiền cho tương lai khi Indonesia thiệt hại hơn 2,7 tỷ USD do động đất vào năm 2018, đây là một quốc gia dễ bị tổn thương.

Vành đai bảo vệ cao ốc 51 tầng ở Jakarta

Ngay cả thủ đô Jakarta, nằm cách đó khoảng 3 giờ lái xe, cũng cảm nhận được những rung lắc mạnh khi một trận động đất mạnh 5,6 độ tấn công tỉnh Tây Java của Indonesia vào tháng 11/2022. Dòng người hoảng loạn lao ra khỏi văn phòng và các nhà ở trung tâm Jakarta. Tuy nhiên, một ngôi nhà cao 51 tầng có tên Menara Astra, chỉ cách các nhà đó 300 mét, vẫn không cảm nhận được bất kỳ tác động nào và vẫn đang hoạt động bình thường.

nhà Menara Astra, bao gồm các văn phòng, phòng trưng bày ô tô, bảo tàng và cửa hàng, là công trình đầu tiên ở Indonesia sử dụng "hệ thống giàn đai" đã được các quốc gia dễ bị động đất khác như Nhật Bản và Mỹ áp dụng. Leonardi Kawidjajaja, giám đốc điều hành của công ty Arup Group, người đã đề xuất "hệ thống cũn đai" bao gồm việc liên kết các bức tường lõi và khung bao quanh bao quanh các bức tường bao quanh trong quá trình xây dựng Menara Astra, giải thích rằng "hệ thống này" được tạo ra để giảm bớt sự rung động. Trong các trường hợp thiên tai nghiêm trọng, nhà cũng có một "tầng trú ẩn". Theo ông Kawidjaja, hệ thống này cho phép Menara Astra chịu được các sự kiện địa chấn mạnh 500 năm mới xảy ra một lần. Menara Astra đã đưa ra một giải pháp với Indonesia, quốc gia nằm dọc theo "vành đai lửa" của Thái Bình Dương, để các thành phố có thể chuẩn bị tốt hơn cho những thảm sắp tới.

Quy trình xây dựng tương tự được áp dụng cho một công trình phức hợp quy mô lớn khác có tên Thamrin 9, nằm cách Menara Astra không xa. Mặc dù các nhà cao tầng ở Jakarta đã được thiết kế có tính đến yếu tố chống động đất từ những năm 1970, nhưng các quy định thiết kế chống động đất đã được cập nhật đáng kể từ thời điểm đó. Kết quả là, các nhà cũ hiện dễ bị rung chấn mạnh hơn so với các nhà hiện đại mới xây.

Indonesia đã công bố một tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế chống chấn và cập nhật hướng dẫn vào năm 2012 nhằm tăng cường khả năng chống chấn của các nhà cao tầng. Các nhà cao hơn 40 mét (131 feet) ở Jakarta phải được thiết kế theo Nguyên tắc Thiết kế địa chấn quốc gia Indonesia.

Khoảng cách giữa thành thị và nông thôn

Khả năng chống chịu của Menara Astra cũng phản ánh thực tế là các khu vực đô thị có điều kiện thực hiện các biện pháp bảo vệ tốt hơn do điều kiện cơ sở vật chất và nguồn lực tốt hơn, trong khi các khu vực nông thôn với hạ tầng cơ sở kém chất lượng hơn phải đối mặt với nhiều nguy cơ hơn.

Điều này có thể thấy ở Ci, nơi trận động đất nông 5,6 độ đã khiến hàng trăm người thiệt mạng và hàng chục nghìn người bị thương. Các nhà ở Ci chủ yếu bao gồm một tầng. Sau trận động đất, có 368 trường học bị hư hại hoặc phá và khoảng 62.000 ngôi nhà bị hư hại. Theo nghiên cứu của ông Sulfikar Amir, phó giáo sư Đại học Công nghệ Nanyang thuộc Đại học Singapore, về khả năng phục hồi thảm, có một khoảng cách về biện pháp giảm nhẹ thiên tai giữa thành thị và vùng nông thôn. Chi phí là vấn đề chính. Đối với các nhà chính phủ và tập đoàn lớn, họ có thể bỏ qua việc đáp ứng các tiêu chuẩn vì lý do tài chính. Đối với các cơ sở hạ tầng nhỏ hơn, họ có thể làm như vậy vì họ không thể tuân theo các tiêu chuẩn.

Theo Dwikorita Karnawati, người đứng đầu cơ quan Khí tượng, Khí hậu và Địa vật lý Indonesia, cần có các biện pháp nghiêm khắc hơn, bao gồm áp dụng hình thức phạt, đối với các công trình xây dựng không đủ tiêu chuẩn. Chính phủ Indonesia đảm bảo rằng cơ sở hạ tầng mới được xây dựng sẽ có khả năng chống lại thiên tai trong tất cả các nỗ lực tái thiết sau động đất. Tuy nhiên, nhiều quan chức Indonesia thừa nhận rằng kế hoạch đã được triển khai, nhưng tiến độ thực sự chưa đạt như kỳ vọng.

Rà soát tiêu chuẩn nhà ở vùng dễ bị động đất

Để giảm bớt rủi ro khi động đất mạnh xảy ra, chính quyền tỉnh Tây Java đã rà soát việc thực hiện các quy định về xây dựng công trình chống động đất trên các huyện, thành phố trên toàn tỉnh. Những ngôi nhà mẫu chỗng động đất đã được xây dựng tại Cianju trên nền các ngôi nhà bị đổ sập do trận động đất vào tháng 11 vừa qua với sự hỗ trợ của chính phủ Indonesia, trị giá 50 triệu rupia. Nhiều thử nghiệm khác nhau đã được thực hiện để thiết kế ngôi nhà chống động đất. Đây cũng là những ngôi nhà đã được Cơ quan kiểm soát giảm nhẹ thiên tai Indonesia xây dựng ở huyện Pandeglang, tỉnh Banten, nơi đã bị tàn phá bởi các trận động đất vào năm 2018 và 2021.

Những ngôi nhà chống động đất được xây dựng vào năm 2018 vẫn đứng vững sau thảm ở quận Pandeglang, trong khi những ngôi nhà khác đã bị phá. Trên thực tế, phần lớn các khu vực của Indonesia dễ bị động đất, khiến mô hình ngôi nhà chống động đất trở nên phổ biến hơn.

Một thể chế toàn diện về các nguyên tắc và tiêu chuẩn cho cơ sở hạ tầng chống chịu động đất là một trong nhiều đề xuất và giải pháp đã được đưa ra. Thứ hai, tạo ra một hệ thống hành chính công kiểm soát nhất quán các tiêu chuẩn an toàn về nhà ở và cơ sở hạ tầng. Thứ ba, kết hợp quy trình cấp phép xây dựng với các chương trình giảm nhẹ thiên tai. Để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, các thủ tục nên hoạt động như bộ lọc đầu tiên. Ngoài ra, cần đảm bảo minh bạch trong quá trình cấp phép xây dựng và hỗ trợ các hộ gia đình nghèo xây dựng nhà ở đủ tiêu chuẩn chống động đất ở các khu vực dễ xảy ra thảm.

Theo các chuyên gia, con người không thể không chống được các thảm thiên tai. Điều tốt nhất có thể làm là chuẩn bị sẵn sàng cho điều tồi tệ nhất. Ngoài việc tạo hệ thống cảnh báo sớm để giảm rủi ro và thiệt hại, đầu tư vào cơ sở hạ tầng chống động đất là khoản tiết kiệm và đầu tư cho tương lai./.

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống