Dấu hiệu nhận biết sạt lở đất khi lái xe đường đèo núi

Sau bão Bualoi, mưa lớn kéo dài gây nhiều vụ sạt lở ở miền núi phía Bắc. Hôm 29/9, một ôtô một mảng đồi lớn sụt lún, đẩy rơi xuống vực sâu 50 m trên đèo Ô Quy Hồ (Sa Pa), may mắn toàn bộ hành khách thoát nạn.

 

 

Lái xe vùng núi ngày bão: cách nhận biết và ứng phó khi sạt lở đất

Sự cố trên cho thấy nguy cơ sạt lở đất trên các tuyến đèo dốc luôn rình rập, đặc biệt sau mưa bão. Việc nhận biết sớm dấu hiệu cảnh báo và có cách xử lý phù hợp là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo an toàn cho tài xế và hành khách, khi lái ôtô qua các khu vực dễ sạt lở như đồi núi, đèo.

Dấu hiệu nhận biết khu vực sắp sạt lở

Thời tiết là một trong những chỉ báo quan trọng nhất của việc sạt lở. Khi mưa to kéo dài nhiều ngày, đặc biệt sau bão hoặc áp thấp nhiệt đới, nền đất ở sườn núi dễ bị bão hòa nước. Khi này, lượng nước ngấm vào các lớp đất vượt quá khả năng thấm hút và giữ lại, gây mất độ ổn định, khiến nước chảy tràn trên bề mặt, cuốn theo đất bùn và rác, và xảy ra hiện tượng sạt lở.

Tài xế có thể nhận biết tình trạng trên qua nhiều dấu hiệu trực quan, như nước rỉ ra từ các khe nứt trên mái taluy, vách đất sẫm màu, mềm nhão hoặc có dòng nước chảy tràn bề mặt thay vì thấm xuống. Ngoài ra còn có các hiện tượng khác như cây cối trên sườn núi nghiêng bất thường, bật gốc, trơ rễ.

Ngoài hiện tượng đất bão hòa nước, còn nhiều chỉ báo khác cho việc sạt lở như đất đá rơi từ vách núi xuống mặt đường dù chỉ vài viên nhỏ, nhiều vết nứt xuất hiện trên mặt đất, hoặc nền đất võng nhẹ. Trên mặt đường nơi dễ sạt lở, lớp nhựa có thể phồng lên, võng xuống, xuất hiện vết nứt ngang, dọc hoặc khe hở mới sau mưa lớn.

Một yếu tố nhận biết quan trọng khác là âm thanh. Nhiều vụ sạt lở được báo trước bằng tiếng lạo xạo, răng rắc, tiếng đất đá dịch chuyển hay tiếng cây gãy. Nếu nghe những âm thanh này, đặc biệt ngay sau mưa lớn, khả năng cao hiện tượng sụt trượt đang diễn ra trên tuyến đường tài xế đang di chuyển. Vì vậy, khi lái xe đường đèo trời mưa bão, không nên bật nhạc to, để có thể nghe được âm thanh bên ngoài.

Cách ứng phó khi sạt lở xảy ra

Khi gặp những dấu hiệu cho thấy việc sạt lở xảy ra, tài xế cần bình tĩnh và chủ động ứng phó. Đầu tiên là cần giữ khoảng cách an toàn với các phương tiện phía trước, không dừng hay đỗ sát chân taluy dương, nhất là khi xe phía trước buộc phải dừng lại. Trong mọi trường hợp, không cố gắng vượt qua đoạn đường khi đất đá bắt đầu tràn xuống.

Nếu sạt lở xảy ra ngay trước mắt, tài xế có hai lựa chọn tùy vào tình huống: rời khỏi xe và ngồi trong xe. Trong hầu hết mọi tình huống, việc rời xe sẽ có nhiều cơ hội sống sót hơn vì khi sạt lở, hàng tấn đất đá có thể vùi lấp xe, đẩy xe xuống vực hoặc cuốn theo dòng nước lũ. Nếu rời xe, cần thoát xa vị trí sạt lở, và tốt nhất là trú ẩn ở nơi cao, chắc chắn, như công trình kiên cố hoặc khu vực có rào chắn. Không được đứng ngay dưới chân taluy dương, vì nơi này sẽ gánh trực tiếp dòng chảy của đất đá sạt lở.

Trong trường hợp bất đắc dĩ không thể thoát ra ngoài xe khi sạt lở, hành khách bên trong vẫn có thể nâng cao cơ hội sống sót, và giảm thiểu thiệt hại về người qua những biện pháp an toàn. Đầu tiên, việc tất cả mọi người trong xe đều đeo dây an toàn là mấu chốt quan trọng, vì khi xe lật, người bên trong xe không đeo dây sẽ như quả bóng bị quăng quật không kiểm soát, có thể khiến những người khác bị chấn thương nặng. Bên cạnh đó, hành khách cần dùng tay che đầu để hạn chế chấn thương, đồng thời tháo dây an toàn ngay sau khi xe dừng lại để tránh bị mắc kẹt.

Nếu cửa xe còn hoạt động, hành khách cần mở càng sớm càng tốt trước khi đất đá chèn chặt, hoặc sử dụng búa thoát hiểm để phá kính hông, kính sau thay vì kính chắn gió. Trong trường hợp bị vùi kín, cần dùng khăn áo che miệng mũi để lọc bụi, giữ lại không gian thở và tìm cách phát tín hiệu cầu cứu bằng đèn cảnh báo, còi xe hoặc tạo tiếng động.

Ngoài ra, việc chuẩn bị sẵn trong xe những dụng cụ tối thiểu như búa thoát hiểm, đèn pin, bộ sơ cứu và một chai nước nhỏ cũng là yếu tố quan trọng giúp tài xế và hành khách duy trì sự sống cho đến khi lực lượng cứu hộ tiếp cận.

"Phòng bệnh hơn chữa bệnh"

Dù có nắm rõ dấu hiệu nhận biết hay kỹ năng xử lý, trong điều kiện mưa lớn, bão hoặc sau áp thấp nhiệt đới, cách an toàn nhất để giảm thiểu thiệt hại, thương vong cho con người và tài sản vẫn là tạm ngưng di chuyển, ở yên trong nhà và chờ thời tiết ổn định. Việc chủ động tránh nguy cơ ngay từ đầu luôn hiệu quả hơn nhiều so với ứng phó khi sự cố đã xảy ra.

Hồ Tân

Cập nhật tin tức công nghệ mới nhất tại fanpage Công nghệ & Cuộc sống