Mô hình vệ tinh Internet Micro Dragon giải bài toán thách thức của kinh tế số ở Việt Nam

Theo Báo cáo về kinh tế số ASEAN năm 2020 của Google, Việt Nam hiện đang là quốc gia có nền kinh tế Internet phát triển nhanh thứ hai ở Đông Nam Á.

Mặc dù các khu vực thành thị hiện chiếm ưu thế trên "bản đồ trực tuyến" của Việt Nam, nhưng nông thôn mới là thị trường chủ chốt với mức tăng trưởng được dự báo có thể nhanh gấp đôi so với các thành phố lớn.

Hiện tại, khoảng 77% khu vực nông thôn của Việt Nam đã có thể truy cập Internet. Tuy nhiên, điều này cũng có nghĩa là khoảng 23% khu vực nông thôn ở Việt Nam vẫn chưa thể tiếp cận với dịch vụ này.

Ông Lê Bá Tân, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty mạng lưới Viettel, khuyên rằng để giải quyết vấn đề nêu trên, Việt Nam nên nghiên cứu và thử nghiệm dịch vụ Internet vệ tinh. Đây cũng là cách mà nhiều quốc gia trên thế giới đã làm để mở rộng độ phủ của Internet tới các khu vực xa xôi như miền núi và hải đảo.

Mẫu vệ tinh MicroDragon, một mẫu vệ tinh do Việt Nam chế tạo có khối lượng 50kg, đã được phóng thành công vào năm 2019.

Vệ tinh internet đang là xu hướng toàn cầu và đang ảnh hưởng đến cách mọi người sử dụng nó ngày nay. (Các) Nguồn:

Về cơ bản, vệ tinh sẽ biến thành một trạm thông tin ngoài trái đất sau khi được phóng vào vũ trụ. Mục đích của vệ tinh là thu tín hiệu dưới dạng sóng vô tuyến từ một trạm trên Trái đất, khuếch đại và gửi tín hiệu đó đến một trạm khác.

Các dịch vụ vệ tinh phổ biến hiện nay bao gồm truyền hình, Internet, định vị, thời tiết, quan sát Trái đất và sử dụng cho mục đích quân sự. Người ta chia vệ tinh thành nhiều loại khác nhau, thuộc vào độ cao và khu vực hoạt động, bao gồm vệ tinh quỹ đạo thấp (LEO), vệ tinh quỹ đạo tầm trung (MEO), vệ tinh trục cao (HEO), vệ tinh địa tĩnh (GEO) và...

Theo ông Lê Bá Tân, trong số các công nghệ hiện đại, Việt Nam nên xem xét việc nghiên cứu và phát triển các chùm vệ tinh quỹ đạo thấp (LEO) để cung cấp dịch vụ Internet.

Các vệ tinh quỹ đạo thấp thường hoạt động gần Trái đất hơn, với khoảng cách giữa chúng chỉ từ 800 đến 1600 km. Tuổi thọ của chúng thường kéo dài trong khoảng từ 5-7 năm, tương đương với vệ tinh quỹ đạo tầm trung nhưng chỉ bằng một nửa so với tuổi thọ của vệ tinh địa tĩnh.

Các vệ tinh tầm thấp chỉ thực hiện hai nhiệm vụ chính: quan sát Trái đất từ xa và kết nối Internet. Các vệ tinh quỹ đạo thấp chỉ mất từ 1,5 đến 2 tiếng đồng hồ để bay quanh Trái đất vì quãng đường di chuyển ngắn hơn.

Ông Lê Bá Tân đề nghị nghiên cứu và thử nghiệm dịch vụ Internet vệ tinh bằng chùm vệ tinh quỹ đạo thấp ở Việt Nam.

Do chi phí xây dựng và phóng vệ tinh thấp, khả năng cung cấp dung lượng cao, với tốc độ cao và độ trễ thấp hơn, công nghệ chùm vệ tinh quỹ đạo thấp nên được ưu tiên lựa chọn hơn.

Tất nhiên, so với vệ tinh địa tĩnh, các vệ tinh quỹ đạo thấp có một số nhược điểm, bao gồm vòng đời ngắn, vấn đề rác thải vệ tinh và chi phí cho hệ thống gateway cũng như thiết bị của người dùng lớn.

Số lượng vệ tinh đang được triển khai, đặc biệt là chùm vệ tinh quỹ đạo thấp, đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Hiện tại đã có hơn 1.800 vệ tinh hoạt động quanh Trái đất, chủ yếu là vệ tinh quỹ đạo thấp.

Có thể kể đến một số hãng cung cấp chùm vệ tinh quỹ đạo thấp, bao gồm O3B, OneWeb, Telesat, Starlink, Project Kuiper và Amazon. Công ty phát triển chùm vệ tinh Starlink của tỷ phú Elon Musk hiện đã phóng 1.261 vệ tinh LEO và có ý định đưa 12.000 vệ tinh loại này lên không gian để phủ sóng Internet toàn cầu.

Thách thức của công nghệ vệ tinh internet ở Việt Nam

Do lo ngại về vấn đề an ninh quốc gia, một số quốc gia không ủng hộ công nghệ chùm vệ tinh. Nga và Trung Quốc là hai quốc gia quan ngại sâu sắc nhất về tác động của công nghệ này. Ngay cả việc 2 nước này từ chối cấp phép tần số cho SpaceX để cung cấp dịch vụ trên lãnh thổ của họ.

Để đưa ra các chính sách riêng, phần lớn các quốc gia vẫn đang theo sát hiện trạng triển khai và quản lý chùm vệ tinh quỹ đạo thấp.

Canada từ năm 2017 đã đưa ra quy định về điều kiện cấp phép kinh doanh dịch vụ Internet của chùm vệ tinh quỹ đạo thấp, trong số các quốc gia cởi mở với công nghệ chùm vệ tinh.

Theo đó, quốc gia này yêu cầu các công ty đăng ký dịch vụ phải cung cấp lộ trình triển khai trong vòng bảy năm kể từ ngày cấp phép. Ngoài ra, những doanh nghiệp này phải đảm bảo việc cung cấp dịch vụ 24 giờ tới mọi địa điểm trên lãnh thổ Canada.

Những quy định trên nhằm ngăn chặn việc đầu cơ lãng phí tài nguyên tần số và quỹ đạo vệ tinh. Canada cũng đưa ra các quy định nhằm điều chỉnh hoạt động của chùm vệ tinh quỹ đạo thấp.

Micro Dragon có giúp Việt Nam giải bài toán chi phí lớn cho internet vệ tinh

Tại Việt Nam, Micro Dragon có thể giúp giải quyết một khoản chi phí đáng kể cho internet vệ tinh.

Trong trường hợp của Việt Nam, thách thức khi phát triển công nghệ chùm vệ tinh quỹ đạo thấp là giá thành dịch vụ còn cao (gấp 7,8 lần so với dịch vụ Internet thông thường).

Ngoài ra, các yêu cầu triển khai hạ tầng chưa được quy định ở Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp trong nước thiếu nguồn lực để tự nghiên cứu và phát triển dịch vụ. Quan trọng hơn, hiện vẫn chưa có nghiên cứu nào xác định tác động của chùm vệ tinh quỹ đạo thấp tới an ninh quốc phòng.

Chúng ta nên phát triển công nghệ chùm vệ tinh để phủ sóng Internet tới các khu vực địa hình bị chia cắt vì chúng chủ yếu là đồi núi, nhiều hải đảo.

Nhà mạng Viettel gần đây cũng đã đề xuất tiến hành nghiên cứu và thử nghiệm dịch vụ Internet vệ tinh. Mục tiêu của nghiên cứu và thử nghiệm này là đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi của mô hình kinh doanh và các lợi ích cũng như hạn chế của công nghệ.

Theo các chuyên gia, công nghệ chùm vệ tinh quỹ đạo thấp không chỉ làm giảm chi phí phủ sóng Internet tới các vùng nông thôn, miền núi và hải đảo mà còn thúc đẩy sự phát triển của hàng hải và hàng không.

Đây là những ngành kinh tế có tiềm năng và dư địa phát triển quan trọng ở Việt Nam, nhưng vẫn còn khó tiếp cận với dịch vụ Internet. Một cách để khắc phục vướng mắc này là sử dụng chùm vệ tinh quỹ đạo thấp.